De wind waait deze dinsdag uit het noorden en daardoor is het ten opzichten van de afgelopen dagen een stuk koeler. Het is in de middag maximaal 10 tot 14 graden. Op een beschutte plek is nog net een graadje hoger mogelijk, maar ook dat is nog altijd erg magertjes voor begin mei. 

Een hogedrukgebied, nu nog aanwezig tussen IJsland en Groenland, trekt geleidelijk naar het oosten en komt in de tweede helft van de week boven Scandinavië te liggen. In samenwerking met lagedruk ten zuidwesten van de Britse Eilanden, steekt bij ons een oost- tot zuidoostenwind op. De temperatuur gaat hierdoor merkbaar omhoog en het is niet ondenkbaar dat donderdag de temperatuur in De Bilt voor het eerst dit jaar de grens van 20 graden kan bereiken of zelfs nipt overschrijden. Meteorologisch is er dan officieel sprake van een warme dag.

Door het gebrek aan warmte dit voorjaar, is een zogenaamde warme dag in De Bilt nog niet voorgekomen, maar dat lukt mogelijk dus donderdag. Sinds 1997 is het niet meer voorgekomen dat we zo lang op een eerste dag met een maximumtemperatuur van 20 graden moesten wachten, maar zelfs al lukt het aanstaande donderdag niet, een record is het ook niet. Dat staat op het jaar 1983 toen we tot de laatste meidag moesten wachten alvorens het kwik in De Bilt boven de 20 graden uitkwam.

De afgelopen weken zagen we veelvuldig hogedrukgebieden boven het noorden van Europa liggen. Koude lucht vanaf het poolgebied kon zich daardoor uitbreiden tot over Scandinavië waar het voorjaar op veel plaatsen tot op heden erg koud is verlopen. Ook wij kregen regelmatig een flinke veeg van deze koude luchtmassa's mee. Het was voldoende om april te koud te laten verlopen. Een reden voor het relatief koude voorjaar kunnen we overigens vinden in de zogenaamde SSW die zich instelde afgelopen februari. Deze verstoring op grote hoogte in de atmosfeer boven de Noordpool, heeft behoorlijk wat invloed gehad op het weer in Europa in de weken erna.

Als we de huidige weerkaarten van het ECMWF model voor de ultra lange termijn mogen geloven, dan zien we in de week van 8 tot 15 mei een belangrijke wijzigingen optreden. Het zogenaamde Azorenhogedrukgebied komt nadrukkelijker op de weerkaart naar voren en lijkt ook invloed uit te gaan oefenen op het weerbeeld in West-Europa. 

Na 15 mei zien we juist voor onze regio niet heel veel overtuigende signalen in de weerkaarten. Met alle berekeningen op één hoop, lijkt de tweede helft van mei vrij normaal te verlopen wat betreft zonneschijn, neerslag en temperatuur. Of dat het het geval is, moet nog blijken. Op lange termijn zie je zeker in een zogenaamd tussenseizoen (lange termijn modellen laten over het algemeen een overtuigender signaal zien in de winter of zomer), dat de diverse oplossingen die mogelijk zijn, zo divers zijn dat een algemene deler vaak ontbreekt.

In het zuiden van Europa zijn de berekeningen wat bruikbaarder. In de week van 15 tot 22 mei en ook in de week daarop zien we juist in Portugal en Spanje een opmerkelijke verandering. Positieve afwijkingen van de luchtdruk worden dan niet meer voorzien, de modellen komen zelfs met een licht negatieve afwijking. Onder invloed van lagedrukgebieden zien we ook een verandering in de neerslagafwijkingen. De tweede helft van mei kan in delen van Spanje en Portugal net iets natter verlopen. Een einde aan de droogte zal het niet maken, maar elke druppel is er meer dan welkom.

Ondanks het gebrek aan een overtuigend signaal in onze omgeving, kan de verandering in Zuidwest-Europa mogelijk toch wel iets zeggen over het weerbeeld in onze regio. Bijna elk voorjaar zien we in Portugal en Spanje wel een periode met wisselvallig en relatief koel voorjaarsweer. Op hetzelfde moment is het dan juist in ons land stabiel weer met veel zon en vaak ook hoge temperaturen. De weerkaarten voor de ultra lange termijn van het ECMWF laten deze trend al langer zien en dus is het zeker mogelijk, ondanks het ontbreken van overtuigende weerkaarten die dit nu ondersteunen, dat we later deze maand een wat stabieler weertype kunnen verwachten. Mocht deze week de eerste warme dag niet gemeten worden in De Bilt, dan lijkt dat toch wel te gaan lukken later deze maand.

De komende dagen wordt het milder en misschien kunnen we in De Bilt de eerste warme dag van dit jaar noteren. Na donderdag blijft de temperatuur op niveau, maar door de toenemende invloed van lagedrukgebieden wordt het wel wat wisselvalliger met geregeld een paar buien. Vanaf het midden van de maand neemt de kans op een wat stabieler weertype toe. Lagedruk richt zich dan waarschijnlijk iets meer op het zuidwesten van Europa, en hogedruk kan zich dan weer meer in onze regio nestelen. Echt overtuigend zijn de signalen (nog) niet, maar de koude noordelijke winden zien we niet meer zo snel in de kaarten opduiken.

foto voorzijde: Marijke van der Sluijs.