Na een week waarin we veelvuldig met lagedrukgebieden te maken krijgen, kan de atmosfeer zich namelijk richting 8-10 oktober alweer stabiliseren. Lagedrukgebieden lijken een steeds noordelijker koers te volgen op de Atlantische Oceaan, terwijl een hogedrukgebied vanaf de Azoren zich kan uitbreiden over het vasteland van Europa. Hierdoor gaat de wind uit richtingen tussen zuidwest en zuidoost waaien en komt de aanvoer van iets warmere en bovendien een stuk drogere lucht op gang. De neerslagkansen nemen af en de zon krijgt meer ruimte, al speelt de positie van het hogedrukgebied wel een grote rol bij het aandeel zonneschijn. De zon krijgt natuurlijk steeds minder kracht en wanneer zich mist of laaghangende bewolking vormt, kan dat overdag langdurig standhouden. Maar dit zijn details waar we ons voorlopig nog niet op richten...

Op de kaart hieronder zien we de verwachte temperatuurafwijking voor de week van 4 t/m 10 oktober. De normale maximumtemperatuur ligt tijdens deze periode rond 16 graden en 's nachts hoort het een graad of 7 te zijn; volgens de laatste verwachtingen komen we daar gemiddeld over de hele week zo'n 2-3 graden bovenuit. Dat zou potentieel zelfs enkele 'twintigers' kunnen opleveren, maar dan moet de zon wel voldoende ruimte krijgen!

Oktober zou met het oog op deze verwachtingen de tweede droge maand van de herfst kunnen worden. Na een natte zomer is de meteorologische herfst sowieso erg droog: enkele weerstations in het westen van Nederland hebben zelfs nog geen 5 millimeter regen gehad sinds 1 september! In de maand oktober valt er normaal gesproken op veel plaatsen 80 tot 100 millimeter neerslag. Het zou wel eens een flinke kluif kunnen worden om aan dergelijke sommen te geraken, al kunnen we komende week met name in de kustgebieden al een flink voorschot daarop nemen. Doordat behoorlijk koude lucht over het nog warme water van de Noordzee uitstroomt, vormen zich zo nu en dan forse buien. Voordat de atmosfeer richting half oktober stabiliseert, kan er dus al een behoorlijke hoeveelheid neerslag omlaag komen. Een droge en wat warmere periode hoeft dus zeker niet te betekenen dat de maand in z'n geheel ook droog verloopt.

De kaarten hieronder tonen de verwachte neerslagafwijking voor begin én half oktober. We zien flinke verschillen, ook vooral tussen het binnenland (zuidoosten) en de kustgebieden. Op de derde kaart staat de neerslagaccumulatie weergegeven t/m 5 oktober. We zien dat in die korte periode lokaal dus al een groot deel van de regensom voor oktober omlaag kan komen.

In oktober komen met enige regelmatig nog dagen voor waarop de temperatuur tot 20 graden of iets meer stijgt. Gemiddeld telt de maand in Midden-Nederland 2 tot 3 warme dagen en zelfs een zomerse dag behoort nog tot de mogelijkheden. In De Bilt gebeurde dat voor het laatst in 2018. Zeker wanneer ex-orkanen of tropische stormen de Atlantische Oceaan optrekken en richting West-Europa koersen, kan de wind soms langere tijd naar het zuiden draaien met hoge temperaturen tot gevolg. Tegelijkertijd worden de nachten snel kouder en kan de eerste officiële vorst van het seizoen gemeten worden. Zeker wanneer een hogedrukgebied boven ons hoofd ligt koelt het fors af en ontstaan er grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht. Met de huidige weerkaarten lijkt zo'n scenario zeker mogelijk na de eerste week van oktober.

Wie weet zit er dus toch nog een vleugje nazomer in op termijn, maar voorlopig hebben we dus met herfstachtig weer te maken. Iets wat natuurlijk 'gewoon' bij deze tijd van het jaar hoort!

Foto omslag: Emmy van Vliet