Een dergelijk proces hoog in de stratosfeer in hartje winter kan soms leiden tot een winteruitbraak ergens op het noordelijk halfrond. We noemen dit proces een Sudden Stratospheric Warming (SSW). De stratosfeer warmt in korte tijd tientallen graden op en de stratosferische polar vortex gaat in plaats van west naar oost waaien.

Dit kan een kettingreactie op gang brengen waarbij de winden van boven naar beneden ook omslaan naar een oostelijke richting. Uiteindelijk kan het ook de jetstream op zo’n 10 kilometer hoogte beïnvloeden waardoor deze dusdanig gaat meanderen dat er een significant koudetransport op gang komt die we dan ergens op het noordelijk halfrond ervaren als een hevige winteruitbraak.

Het is nu echter geen hartje winter meer. De lente klopt al op de deur en de zon neemt al flink in kracht toe op het noordelijk halfrond. Het temperatuurverschil tussen pool en evenaar wordt al snel minder groot en dat betekent dat een SSW in deze tijd van het jaar vrijwel nooit meer zo een grote invloed heeft op het weer.

In maart zien we eigenlijk altijd wel zo een opwarming in de stratosfeer. We noemen dit de Stratospheric Final Warming (SFW). De Polar Vortex stort definitief in en komt pas weer terug in de herfst als de kracht van de zon minder wordt op het noordelijk halfrond.

Kortom, nu nog een serieuze winteruitbraak is zeer onwaarschijnlijk. Zeker ook als we naar trendkaarten kijken voor de komende weken. In onze regio laten de kaarten van het Europees centrum juist een warmer weerbeeld zien. En dat niet alleen, het weerbeeld wordt begin maart ook minder gedomineerd door regen. Onder invloed van hoge luchtdruk begint er zelfs een drogere periode met rustig weer aan te breken. Overdag zijn de temperaturen boven ‘normaal’, in de nachten komt het soms tot een graadje nachtvorst. Zeker in de eerste week van maart, met een hogedrukgebied boven ons hoofd of noordoost van het land, zal het best zacht worden met een zuidoostelijke stroming en zachte lucht uit Centraal- en Oost Europa. Een lentegevoel is dan onvermijdelijk.

In de tweede helft van maart neemt de kans op neerslag toe en is er een natter signaal voor ons land als de luchtdruk boven Europa wat lager wordt en de onstabiliteit kan toenemen. We zien in de prognose voor dominante regimes dat het blokkerende hoog boven Europa zijn invloed kwijt raakt. De gemiddelde temperatuur lijkt er echter niet onder te lijden. 

Al met al heeft het er nu alle schijn van dat we in de eerste helft van maart met droog en vrij rustig weer worden geconfronteerd, waarbij de zon een rol van betekenis gaat spelen. Later in maart kan het weerbeeld wat wisselvalliger worden, maar dat is nog ver weg en dus is het in de loop van volgende week tijd voor lentekriebels.

De weerpluimen laten al een aardig eenduidig weerbeeld zien voor de eerste volle week van maart. Komend weekend is het nog enigszins wisselvallig, maar na maandag overheersen de droge prognoses met opklaringen. In de temperatuurpluim wordt ook de zaagtandstructuur duidelijk zichtbaar. Dit duidt op een dagelijkse gang die gestuurd wordt door instraling. Overdag kan de temperatuur door de zon al mooi oplopen terwijl in de nachten in opklaringen het kwik tot iets onder het vriespunt kan dalen. De wind krijgt in de tweede weekhelft een oostelijke voorkeur.