Lagedrukgebieden nemen vanaf dit weekend namelijk de regie in handen. De straalstroom, een krachtige wind op grote hoogte, komt namelijk in de nabijheid van ons land te liggen en dat betekent een sterke toename van de wisselvalligheid. Dit uit zich in beduidend meer neerslag dan normaal voor de tijd van het jaar. Echter: de straalstroom gaat wel duidelijk meanderen. Dat wil zeggen dat zich verschillende 'bochten' vormen in het patroon: soms komen we in de warmere zuidelijke tak van de straalstroom terecht, maar van tijd tot tijd ook in de koudere noord(west)elijke tak. Het ligt vervolgens aan het exacte traject van een lagedrukgebied of we een keer met veel wind (storm?) te maken krijgen en eveneens in welke vorm de neerslag valt. Toch zal het meestal 'gewoon' om regen gaan...

Op de kaart hierboven zien we de verwachte afwijking van de neerslaghoeveelheid voor de week van 29 november. Hoe sterker groen gekleurd, hoe meer neerslag (tov het langjarig gemiddelde) verwacht wordt. Hieronder de bijbehorende luchtdrukkaarten t/m 5 december. Onderstaand de luchtdrukafwijkingen tot begin december.

De wisselvallige periode zoals die nu geschetst wordt voor de eerste helft van december, lijkt niet heel lang stand te houden. Vanaf grofweg 10-12 december lijkt de invloed van hogedruk alweer toe te nemen en gaat de verdeling een beetje lijken op die van de afgelopen weken. Dat resulteert hoogstwaarschijnlijk in een droger weertype met meer zon, maar mogelijk ook vorming van mist. Het risico op mist of hardnekkige lage bewolking hangt vooral samen met de windrichting, maar daarover valt nog niet veel te zeggen. Grootste kans van slagen heeft een windrichting tussen west en noord, maar een kleine verschuiving van het hogedrukgebied kan de wind ook aflandig maken.

Meer hogedruk betekent natuurlijk wel vaak rustig weer en daardoor neemt de kans op vorst in de nacht en ochtend geleidelijk toe. De eerste vorstdag van dit seizoen hebben we inmiddels binnen: gisteren (22/11) werd het in de Bilt namelijk -0,8 graden. Maar tijdens een echt heldere nacht met weinig wind kan het gemakkelijk nog een aantal graden kouder worden.

Op de temperatuurkaartjes hierboven zien we de verwachte afwijkingen voor de periode 29 november t/m 12 december. Aanvankelijk bevinden we ons vaker in de 'neerwaartse tak' van de straalstroom met een strakke noordwestelijke stroming en wat lagere temperaturen. Opvallend detail: deze relatief koudere periode was de afgelopen circa drie weken al terug te vinden in de lange termijn kaarten van ECMWF! Na Sinterklaas lijken we wat vaker in zachtere lucht terecht te komen, maar dat zal vooral op conto komen van de nachten die door de wisselvalligheid tijdelijk warmer worden. Na 12 december zou de kans op lichte vorst dus weer geleidelijk moeten toenemen.

Het meest interessante moment voor deze maand op weergebied staat waarschijnlijk komend weekend op de planning! We komen tijdelijk dieper in de koude lucht terecht (op 1,5 km daalt de temperatuur naar -6 graden) en tijdens intensieve buien kan de regen dan overgaan in natte sneeuw. Door 'doorvallende neerslag' koelt de lucht namelijk af, zeker in gebieden waar een stevige westenwind uitblijft én in de hogergelegen delen van ons land (Veluwe, Zuid-Limburg). Daar kan het mogelijk zelfs even wit worden, maar dan moeten alle factoren gunstig samenvallen. Veel méér sneeuw wordt verwacht in de middelgebergtes zoals de Ardennen, Eifel en het Sauerland en dan veelal boven de 500 meter hoogte. Alles hangt echter af van de exacte koers van een lagedrukgebied en het traject van neerslaggebieden. Bij een complexe situatie als deze valt pas één of twee dagen van tevoren een gerichte verwachting op te stellen. En dat zullen we de komende weken ongetwijfeld nog vaker gaan zien...

Foto omslag: Paul Hermans