Op basis van de nieuwste verwachtingskaarten staat er een droge novembermaand op het programma. Overigens niet uitzonderlijk; van de afgelopen 7 novembermaanden waren er 5 aan de droge kant. Ook dit jaar lijken hogedrukgebieden de overhand te hebben boven zowel onze omgeving als de Atlantische Oceaan. Daardoor krijgen lagedrukgebieden uit het westen weinig kans om ons in grote getalen te bereiken.

Op het moment van schrijven zitten we nog wel met een klein lagedrukgebiedje boven de Noordzee dat voor wat wisselvalligheid zorgt. Af en toe valt er regen en dat zal ook de komende dagen het geval zijn, maar veel neerslag wordt voorlopig niet meer verwacht. Volgende week (8 t/m 14 november) zien we een hogedrukgebied nog overtuigender zich boven onze omgeving nestelen, waardoor de neerslagkansen relatief gering blijven. Overigens betekent dat niet automatisch dat we zonnige herfstdagen tegemoet kunnen zien. In deze tijd van het jaar is de zonkracht natuurlijk zwak en lage bewolking of mist lossen overdag nog maar heel moeizaam op. Risico op grijze dagen dus!

Op de weerkaarten hieronder zien we de verwachte luchtdrukafwijking voor de komende twee weken. Rood staat voor een luchtdruk hoger dan normaal en blauw voor een luchtdruk lager dan gebruikelijk.

Wat opvalt is dat het hogedrukgebied zich de komende periode geleidelijk verplaatst vanaf de Atlantische Oceaan naar het vasteland van Europa. Op termijn zou de wind bij ons daardoor meer uit het zuidwesten tot zuiden kunnen gaan waaien met de aanvoer van warmere lucht. Dan neemt het signaal op wat hogere temperaturen ten opzichte van het langjarig gemiddelde in ieder geval tijdelijk toe.

Met name in de week van 8 november kunnen de temperaturen dus beduidend hoger gaan uitkomen dan op dit moment. Dan spreken we hoogstwaarschijnlijk over waarden die 's middags uitkomen tussen de 12 en 16 graden en ook de meeste nachten zullen relatief zacht verlopen. De kans op nachtvorst lijkt in elk geval minimaal. Hoe lang die zachtere periode standhoudt is onzeker, omdat de verdeling in de periode daarna opnieuw (enigszins) op de schop gaat...

Vanaf half november gaat er namelijk het één en ander veranderen. Althans: als we de huidige weerkaarten mogen geloven. En dat draait niet alleen om de kaarten van nu, want deze verandering was de afgelopen weken ook al zichtbaar in de kaarten. Overigens geeft dat geen enkele garantie in onze omgeving en zeker niet wat koud weer betreft, maar de signalen beginnen in de tweede helft november toch langzaam wat winterser vormen aan te nemen.

Ook in de huidige uitvoer zien we dat boven Noord-Europa een duidelijke indicatie verschijnt voor hogedruk, terwijl de straalstroom zich langzaam verder zuidwaarts verplaatst richting het Middellandse Zeegebied. In theorie betekent dit dat de verdeling boven Europa zogenaamd 'geblokkeerd' raakt en dat onstabiele en zachte lucht vanuit het westen weinig ruimte krijgt om ons te bereiken. De kans op een kouder weertype zou in zo'n scenario toenemen met een grotere kans op vorst in de nacht/ochtend en overdag temperaturen die dalen tot enkele graden onder het langjarig gemiddelde. In de tweede helft van november is de normale temperatuur overigens 8-9 graden in de middag en ongeveer 3 graden 's nachts. Of dat beeld in een later stadium doorzet en kan leiden tot écht winterser weer, daarvoor is het nu nog te vroeg.

Intussen is het wachten op de eerste landelijke vorst op anderhalve meter hoogte van dit seizoen. In De Bilt heeft het namelijk nog niet gevroren op neushoogte en daarmee lopen we al bijna "over tijd". Gemiddeld genomen vriest het op ons landelijk meetpunt namelijk voor het eerst op 3 november. De komende dagen lijkt nachtvorst in Midden-Nederland ook uit te blijven. We hebben te maken met veel bewolking, waardoor de temperatuur in de meeste nachten niet heel sterk kan dalen. Mocht het nou tóch een keer uitgerekend boven De Bilt breed opklaren en er staat geen wind, dan maken we later deze week misschien wel een kansje op de eerste officiële vorst van het seizoen. Maar dan moet het echt om een 'toevalstreffer' gaan.

Dat geldt veel meer voor de tweede helft van deze maand. Zoals in de vorige alinea's toegelicht lijkt het dan overtuigender kouder te worden met een toenemende kans op vorst in de nacht en ochtend. Een recordlate eerste vorstdag zou dat echter bij lange na niet zijn: in 2000 hadden we pas op 17 december (!) de eerste officiële vorst van het seizoen te pakken...

Voorlopig zitten we met een heersende windrichting tussen zuid en west, volgende week vooral zuid, waardoor echt koud weer voorlopig niet aan de orde zal zijn. Pas richting half november lijken hoge- en lagedrukgebieden dusdanig te verschuiven dat er grotere veranderingen van weerbeeld en temperatuur mogelijk zijn. Of het dan ook meteen tot écht winterweer kan komen? Dat lijkt onwaarschijnlijk omdat boven (Oost-)Europa nog geen voorraad koude lucht aanwezig is. Voor méér dan wat vorst in de nachten is het gewoonweg te vroeg. Maar wie weet waartoe dit in een later stadium kan resulteren! In elk geval lijkt een overtuigende westcirculatie met de één na de andere storing en zeer zachte lucht voorlopig niet aan de orde te komen.

Foto omslag: Jos Hebben