. 

Met december op de kalender worden de ontwikkelingen op weergebied meteen een stuk interessanter. Normaliter schrijven we alleen op dinsdag een 30-daagse weersverwachting, maar de nieuwe modelruns geven aanleiding om een extra bericht eruit te doen. Al was dit signaal ook in vorige berekeningen al een beetje zichtbaar.

Volgende week lijkt zich boven Noordwest-Rusland en het noorden van Scandinavië een krachtig hogedrukgebied te vormen. Soms komen zelfs luchtdrukwaarden om en nabij de 1060 hPa (!) nabij Finland. Voorlopig is het nog te ver om dit direct heel serieus te nemen, maar het is wel een duidelijk signaal wat mogelijk is begin december. Tegelijkertijd stijgt ook in de omgeving van Groenland de luchtdruk en wordt de straalstroom ver zuidwaarts weggeduwd. Een dergelijk krachtig hogedrukgebied boven Noord-Europa zorgt ervoor dat we voorlopig niet met een zachte westcirculatie te maken krijgen, zoals meestal in deze tijd van het jaar. In dit scenario neemt de kans op een zogenaamde 'oostcirculatie' toe. De stromingen worden dan als het ware omgekeerd, waardoor koude lucht uit Rusland naar het westen kan opdringen. De signalen in ECMWF zijn hier in ieder geval duidelijk over:

De kans dat we in de Benelux bij een oostenwind meteen in de kou terecht komen is overigens niet groot. Vorige week volstond 24-36 uur een oostelijke stroming wel om snel in de kou terecht te komen, maar inmiddels is die koude lucht behoorlijk ver naar het oosten teruggedrongen. Het zal best wat tijd in beslag nemen eer zich boven Oost-Europa weer een zogenaamd koudereservoir heeft opgebouwd.

Nu is het natuurlijk ook nog lang niet gezegd dat we met de huidige verwachtingen een serieuze winterse periode tegemoet gaan. Dat de vorst zich over een deel van Europa gaat uitbreiden lijkt vrij zeker, maar dat zal voornamelijk Noord- en Oost-Europa betreffen. Er moet nog veel gebeuren wil het winterweer ook ons kunnen bereiken. Zo moet de 'weg' uit het oosten vrij zijn voor de uitstroom van koude lucht, zonder obstakels zoals kleine lagedrukgebiedjes of een rug van hogedruk die boven Duitsland of Polen komt te liggen. In dat geval wordt de vorst juist tegengehouden.

Ook speelt de sterkte van de straalstroom boven Zuid-Europa mogelijk een belangrijke rol. Wanneer lagedrukgebieden zich boven Spanje, Frankrijk en Italië sterk ontwikkelen en soms wat noord(oost)waarts koersen, kunnen uitgerekend die systemen de oostenwind bij ons flink laten aanwakkeren. Als dat proces over een groter gebied plaatsvindt, kan eventuele kou uit Oost-Europa ons sneller bereiken. Daarmee zou begin of half december ook de kans op winterse neerslag kunnen toenemen, maar dat is voorlopig in ieder geval niet aan de orde.

De verwachte temperatuurafwijking die nu wordt berekend voor de periode 5-12 december ligt nu tot 3 graden onder normaal voor Nederland. Het is echter onrealistisch om te denken dat dat een 'egale' afwijking is van dagelijks strak 2 of 3 graden onder normaal. Het draait hierbij namelijk om een weekgemiddelde afwijking: grote verschillen van dag tot dag zijn mogelijk en het kan zelfs zo zijn dat de ene helft van die week véél kouder verloopt dan de andere helft. Ook een potentieel sneeuwdek (wat nu natuurlijk nog niet te 'zien' is) kan het uiteindelijk veel kouder maken dan voorzien. Daarentegen staat wind van zee juist garant voor veel hogere temperaturen dan deze afwijking toont, bijvoorbeeld als het hogedrukgebied een uitloper zou krijgen naar Engeland. Talloze onzekerheden dus, maar dat de indicatie duidelijk koud is mag duidelijk zijn.

De komende 7 dagen is het in ieder geval nog zacht. Wat er daarna op weergebied gebeurt is interessant, zeker voor de winterliefhebber, maar nog verre van zeker. Feit is wel dat we jaren niet tegen een dergelijke winterse luchtdrukverdeling hebben aangekeken in deze tijd van het jaar, want meestal steekt rond deze periode juist een zachte westenwind op met regen. Anderzijds is het vanwege de hoge energiekosten natuurlijk te hopen dat de koude meevalt. Niet alleen op middellange termijn, maar de hele komende winter! Aanstaande dinsdag gaan we in de nieuwe 30-daagse verwachting opnieuw uitgebreid in op de ontwikkelingen zoals ze dan ervoor staan.

Foto omslag: Ben Saanen