In onze weekverwachting kon je al lezen dat deze week vrij warm verloopt. Tussen een krachtig hogedrukgebied boven het oosten van Europa en het westen van Rusland en diverse lagedrukgebieden boven de Atlantische Oceaan staat een zuidelijke wind met aanvoer van warme lucht. De temperaturen komen dan ook hoger uit dan de 17 tot 19 graden die gebruikelijk is in de laatste week van september. 

Er worden afwijkingen verwacht van 1 tot 3 graden boven de norm en dat betekent in deze tijd van het jaar nog temperaturen van 20 graden en meer op veel plaatsen. Dinsdag en woensdag is het zo'n 21 tot lokaal 24 graden, later in de week is het iets minder warm met 19 tot 22 graden. Ook de nachten verlopen niet koud met veelal waarden tussen 10 en 15 graden. In de slotfase van september is het in de nachten zo'n 8 tot 12 graden.

Wat neerslag betreft is het deze slotweek van september aan de droge kant. Gemiddeld valt er 10 tot 30 mm minder dan gebruikelijk en door hogedrukinvloeden zijn de neerslaghoeveelheden klein. Wel stijgt donderdag en vrijdag de kans op enkele buien en helemaal droog blijft het deze week dan ook niet.

In de temperatuurpluim hierboven is goed te zien dat de eerste week van oktober ook zeker niet koud verloopt. Wel is de gemiddelde berekening van alle oplossingen wat lager dan deze week. Voor het midden van het land is het begin volgende week nog zo'n 20 graden, maar vanaf woensdag 4 oktober gaat de gemiddelde maximumtemperatuur omlaag naar een graad of 18. De nachttemperatuur blijft aan de hoge kant met gemiddeld een graad of 11. 

In de eerste decade van oktober (1-10 oktober) is het gemiddeld in ons land overdag 16 graden en in de nacht ongeveer 9. Dit is de gemiddelde temperatuur uit alle minima en maxima in de eerste tien dagen van oktober in de periode 1991-2020. Kijken we naar temperatuurverwachting voor de eerste volle week van oktober dan zien we dat de kleur nog steeds rood is en dat het gemiddeld gezien warmer is dan het klimaatgemiddelde. De afwijking in onze streken is 1 tot 3 graden in de plus.

In de periode 9 tot 16 oktober is de temperatuurafwijking iets minder sterk met een lichte voorkeur voor iets hogere temperaturen. Kijken we naar de tweede helft van oktober, dan overheerst de rode kleur weer volop in Europa. In onze omgeving is de afwijking opnieuw 1 tot 3 graden boven normaal. In de periode 11 tot 20 oktober is het klimatologisch gezien 14 of 15 graden, in de laatste fase van de maand is het 13 of 14 graden. In de nachten is het dan veelal 6 tot 8 graden.

Wat neerslag betreft is er geen significante afwijking in de berekeningen te zien. Mede ook door de termijn, we praten nu over de periode vanaf 9 oktober, is de onzekerheid groot. Geen afwijking betekent dat er over het algemeen een normale neerslaghoeveelheid valt. In het algemeen verloopt oktober in de kustregio's natter dan in het binnenland en voor de week van 9 tot 16 lijkt dit nog iets versterkt te zijn. Later in de maand lijkt het oosten en zuidoosten iets droger dan gebruikelijk te worden.

Klimatologisch gezien valt er van 11 tot 31 oktober ongeveer 40 tot 60 millimeter en zonder noemenswaardige afwijkingen in de berekeningen gaan we dan ook uit van dergelijke neerslaghoeveelheden. Gezien de enigszins droge start wordt oktober wellicht iets te droog, maar plaatselijke buien kunnen grote verschillen brengen.

In de eerste week van deze 30-daagse is goed te zien dat er een krachtig hogedrukgebied ligt boven het oosten van Europa. Ten zuidwesten van IJsland is de luchtdruk laag en daar vinden we dan ook diepe depressies. Tussen beide druksystemen staat een zuidelijke stroming met aanvoer van warme lucht.

Volgende week, periode 2 tot 9 oktober, zakt de hogedruk naar het zuiden van Europa en is de luchtdruk laag in het noorden van Europa. Wij bevinden ons tussen beide systemen in en de stroming komt uit het westen. Lagedruk vinden we in onze omgeving in de week van 9 tot 16 oktober. Dat betekent dat er regelmatig wat regen valt maar, gezien de verwachte neerslagkaarten, worden geen grote neerslagafwijkingen verwacht.

In de vorige 30-daagse keken we naar de weerregimes in Europa en dan wordt gekeken naar vijf opties: NAO+, NAO-, Block, ATR of geen regime. Vorige week was NAO+ en later block het verwachte weerregime en ook deze week is dat het geval. 

Bij een NAO+, ofwel de Noord-Atlantische Oscillatie (NAO) is het luchtdrukverschil tussen IJsland en de Azoren groot. Dit regime houdt in deze nieuwste verwachting aan tot in de eerste dagen van oktober. Daarna overheersen de rode kleuren en is sprake van een enigszins geblokkeerd systeem. Bij een geblokkeerd ‘block’ patroon is sprake van een hogedrukgebied boven Noord- en of Centraal-Europa. Dit levert bij ons relatief droog weer op. Geblokkeerde patronen kunnen soms wekenlang aanhouden. Toch zijn er ook andere regimes mogelijk en dat betekent in grote lijnen dat de onzekerheid toeneemt. 

Foto: Regina Vastenhout