Daar lijkt het wel op als we de nieuwste uitvoer van het Europees Centrum mogen geloven. Zowel de week van 21 tot en met  27 januari als de week van 28 januari tot en met 3 februari is blauw gekleurd boven West en Noord-Europa. Dat betekent vrij vertaald een kouder dan normaal weerbeeld. Vooral de laatst genoemde week ziet er serieus kouder uit met een afwijking van circa 2 graden ten opzichte van normaal.

Tot de twintigste wordt er nog wel een te zacht en ook enigszins nat weerbeeld voorgeschoteld door het meteorologisch rekencentrum.

Wat opvalt, is dat deze laatste uitvoer haaks staat op de vorige run. Hieronder is dat goed te zien. Links staat de kaart van vorige week en rechts de kaart die deze week uit de computers is komen rollen voor de week van 21 tot en met 27 januari. Het verschil is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk.

De oude (l) en nieuwe (r) uitvoer. Getoond wordt de verwachte temperatuurafwijking ten opzichte van normaal.

Het is een mooi voorbeeld van hoe moeilijk het nog steeds is om een weersverwachting te maken voor de zeer langetermijn. In onzekere situaties waarbij bijvoorbeeld de exacte positie van een scherpe rugas bepalend kan zijn voor het weer, kan de balans zomaar de andere kant op slaan op langere termijn. Het blijft dus vaak speculeren, maar dat maakt het voor de liefhebbers natuurlijk wel zo aardig. 

Omdat nu de laatste run de kou laat zien en die consequent ook in de vierde week van deze termijn vasthoudt, gaan we voorlopig van een kouder wordend weerbeeld uit later deze maand. De kaarten suggeren een krachtig hogedrukgebied boven het noorden van Europa, waardoor met een oostelijke stroming koude lucht vanuit Rusland onze kant op kan stromen. Het lijkt een klassieke wintersetting te worden op deze manier.

Dat het hogedrukgebied krachtig is wordt gestaafd door de neerslagkaarten. Er wordt voor de periode na 20 januari een normaal neerslagpatroon voorzien. Dit betekent in dit geval dat er weinig neerslag wordt verwacht want eind januari en begin februari valt er normaal gesproken weinig neerslag. 

Er is dus weer hoop voor de winterliefhebber. Zeker ook als we de laatste maandverwachting van februari er bij pakken. Die laat weliswaar geen te koud beeld zien, maar zeker ook geen te warm. Een scenario zou kunnen zijn dat begin februari te koud verloopt en het tweede deel iets zachter. Netto is het dan normaal.

Wat ook een bijdrage kan leveren aan de koudeomslag is de sterk opgewarmde stratosfeer, een luchtlaag op zeer grote hoogte. Vaak resulteert dit in een sterke afkoeling aan het aardoppervlak. Die afkoeling wordt meestal zo'n twee of drie weken later zichtbaar. Op het moment dat zo'n stratosferische opwarming optreedt is het nog wel de vraag waar de kou zich daadwerkelijk gaat manifesteren. Het lijkt er nu dus op dat een groot deel van Europa daarmee te maken krijgt.

Ook in de 15 daagse pluim zien we op het einde de temperatuur geleidelijk dalen en dat sluit mooi aan bij het beeld van de 30 daagse.

Collega Wilfred Janssen schreef ruim een week geleden over de stratosferische opwarming.

Kortom, op basis van deze prognoses zou ik zeker nog niet de wintergarderobe gaan opruimen en de schaatsen toch maar voor het grijpen houden. Je weet maar nooit.

Kou in februari is natuurlijk niet gek. Het is in Nederland klimatologisch gezien ook de koudste wintermaand. Niet voor niets zijn de meeste elfstedentochten in februari gereden. Vorig jaar kregen we nog veel later de kou. 

Eind februari en begin maart was er toen sprake van een vorstperiode en kon er op natuurijs worden gereden. In ons jaaroverzicht van 2018 staan we daar ook bij stil.

Voor een weersverwachting voor de periode van 15 tot 30 dagen vooruit, geldt dat een verwachting 'van dag tot dag' niet meer mogelijk is. In grotere lijnen is tegenwoordig wel degelijk een uitspraak mogelijk, die bovendien enige waarde heeft. Het gaat om indicatieve uitspraken als 'zachter dan normaal', of 'relatief nat'.