Meteorenzwerm Perseïden komt er aan

Meteorenzwerm Perseïden komt er aan

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 3 augustus 2024 09:13 uur
Laatste update: 12 augustus 2024 10:24 uur
Ieder jaar rond half augustus komt de meteorenzwerm Perseïden voorbij, een van de meest spectaculaire en actieve meteorenzwerm van het jaar.

Het piekmoment van de meteoren is volgens de berekeningen op maandagavond 12 augustus maar dan is het nog vrij licht. Wanneer de radiant (zie verderop) hoog aan de hemel zou staan kunnen er 85 meteoren te zien zijn, maar dat is niet het geval. In ons land kan je het best kijken op 13 augustus rond 4 uur 's ochtends, de radiant staat dan op zo'n 60 graden boven de horizon. Er zijn dan mogelijk 50 tot ruim 60 meteoren te zien als het helder is. Of we ook daadwerkelijk kunnen genieten van de vallende sterren is nu nog te vroeg om te zeggen. De weersverwachting zover vooruit is altijd erg onzeker.

Geen volle maan

Twee jaar terug waren de Perseïden nauwelijks waarneembaar door de volle maan gedurende de pieknacht. Dit jaar gooit de volle maan geen roet in het eten en kan op donkere locaties tijdens helder weer genoten worden van veel vallende sterren. In de stedelijke gebieden is het door aanwezigheid van kunstlicht lastiger te zien.

Komeet Swift-Tuttle

De Perseïden is een van de actievere meteorenzwermen die we op aarde kunnen zien. Ze ontstaan als de baan van de aarde de baan van de komeet Swift-Tuttle kruist. De komeet die 26 kilometer in doorsnee is reist iedere 133 jaar een rondje om de zon. In 1992 was de komeet met een goede verrekijker als een zwak schijnsel te zien. Rond 2125 zou de komeet weer zichtbaar moeten zijn vanaf de aarde. Uit oude geschriften is opgemaakt dan in het jaar 69 voor Christus de Chinezen de komeet al hadden gespot. 

In de baan van de komeet bevinden zich minuscule ijs- en stofdeeltjes die achterblijven als de komeet passeert. Wanneer deze deeltjes, meestal niet groter dan een zandkorrel, de dampkring van de aarde binnendringen verbranden ze. Dit levert een lichtend spoor op.

Blauw: Aarde / Paars: Swift-Tuttle / Geel in midden: zon / Groen: Jupiter / Rood: Saturnus / Geel: Uranus (bron wikipedia)

De Perseïden staan bekend om hun helderheid, snelheid en nalichtende sporen. Ze bewegen met zo’n 214.000 kilometer per uur (60 km/sec) en bereiken tijdens hun val door de dampkring een temperatuur van wel 1600 graden Celsius.

Radiant en zenit

Meteoren vallen ogenschijnlijk uit het verlengde van een vast punt, de radiant. Dit is feitelijk gezichtsbedrog want de meteoren bewegen parallel aan elkaar. Het gezichtsbedrog is te vergelijken met een lange autoweg op een kale vlakte. Als je naar de horizon kijkt lijkt het net of die autoweg als een puntje begint.

Klik voor vergroting.

De positie van de radiant is belangrijk voor het aantal meteoren dat je kan zien. Als de radiant laag aan de hemel staat mis je veel meteoren omdat die niet boven de horizon komen. Staat de radiant in het zenit (het punt van de hemel recht boven je) dan kun je veel meer vallende sterren zien omdat ze dan langs de hele hemelkoepel schieten.

De Perseïden trekken niet op een enkele dag voorbij. Op de dagen rond de piek zijn er ook vallende sterren te zien maar dat zijn er beduidend minder.

Kijktips

TIP 1: Kies voor een zo donker mogelijke plek waar je geen last hebt van kunstlicht. Met kunstlicht mis je al snel de zwakker oplichtende meteoren en dat is zonde. Voordeel dit jaar is dat er nauwelijks maanlicht is.

TIP 2: Laat je ogen wennen aan het donker. In de nacht zijn na 15 tot 20 minuten je ogen pas echt gewend aan het donker. Dan staan je pupillen helemaal open en ontvangen ze het meeste licht.Zorg dat de plek die je uitzoekt er een is waar je vrij zicht hebt op de horizon en een groot deel van de hemel.

TIP 3: Gebruik een ligstoel of ligbed of ga op een warme deken in het gras liggen. Staand sterren kijken voor een langere periode is zeer vermoeiend. In een stoel waarvan de rugleuning naar achteren kan, kan je heerlijk relaxed kijken zonder je nek teveel te belasten.

TIP 4: Zorg dat je het niet koud krijgt. Een goede jas of zelf een dekentje kan het extra comfortabel maken. Ook een thermoskan met een warme vloeistof zoals thee kan je helpen. In augustus zijn de nachten meestal niet zo koud, maar wat extra warmte maakt het behaaglijker waardoor je het langer kan volhouden.

Weetje: waar komt de naam Perseïden vandaan?

De Perseïden lijken uit het sterrenbeeld Perseus te komen. Perseus was de Griekse mythen een held die Gorgon Medusa onthoofdde en later trouwde met Andromeda. Ze kregen samen negen kinderen. Het woord Perseïden is afgeleid van het Griekse woord 'Perseides' dat verwijst naar de nakomelingen van Perseus.

Perseus confronteert Phineus met het hoofd van Medusa (schilderij van Sebastiano Ricci)

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen