De komende dagen zijn er extra veel vallende sterren te zien door de meteorenzwerm Lyriden die de aarde passeert. De nacht van vrijdag naar zaterdag is het beste moment om te gaan kijken. De dagen voor en na het piekmoment zijn er ook nog meer vallende sterren dan gebruikelijk te zien.

Naast de Lyriden is nog een ander opvallend fenomeen zichtbaar tussen 20 en 23 april. Er zijn namelijk vier planeten op rij te zien. Het gaat om Jupiter, Saturnus, Mars en Venus. Je moet wel op het juiste moment kijken, want dit is alleen tussen half zes en zes uur 's ochtends te zien. Jupiter staat het laagst aan de hemel. Om die ook te kunnen zien moet je vrij uitzicht hebben op de hemel. Kijk de onderstaande video en ontdek wat we bedoelen met planetenoptocht.

In de volksmond wordt gesproken van vallende sterren, maar dit is geen correcte term. Een meteorenzwerm, zoals de Lyriden, bestaat namelijk uit stukjes ruimtesteen. Zodra deze brokstukjes onze atmosfeer binnendringen en een lichtspoor veroorzaken door de wrijving met luchtdeeltjes is sprake van een meteoroïde. Een meteoroïde die het aardoppervlak bereikt noemen we een meteoriet.

De stukjes ruimtepuin van de Lyriden komen met een zeer hoge snelheid onze dampkring binnen. De gemiddelde snelheid van deze 'vallende sterren' komt maar liefst rond 170.000 km/uur uit. Ze zijn vaak heel helder en in het meest extreme geval vertonen ze soms vuurbollen.

De meeste vallende sterren zijn de zijn tijdens de nacht van vrijdag op zaterdag. Niet alleen tijdens het piekmoment, maar ook de komende vijf dagen zijn al meer vallende sterren dan gebruikelijk te zien. De pieknacht van de Lyriden levert gemiddeld 8 vallende sterren per uur op. Als de 'gewone' vallende sterren worden meegeteld, kom je uit tussen 12 en 19 vallende sterren per uur.

De nachten zijn eind april relatief kort. Gedurende de nacht komt de radiant, dit is het punt in de atmosfeer waaruit de vallende sterren lijken te komen, steeds hoger aan de hemel. De zichtbaarheid van de Lyriden neemt hierdoor toe. De enige stoorzender is de maan die rond 4:09 uur zal opkomen.

De beste kijkperiode is daardoor voor en rond de opkomst van de maan. Dit is ongeveer van 3:00 tot 4:30 uur. Je kijkt dan richting het zuidoosten en behoorlijk hoog. Nul graden is de horizon en 90 graden is recht omhoog kijken. De radiant van de Lyriden ligt tijdens het piekmoment rond 60 graden. Met het blote oog zijn waarschijnlijk 16 vallende sterren per uur te zien. Wanneer het in de vroege ochtend begint te schemeren, rond 5:45 uur verslechtert het zicht op de vallende sterren snel.

De weerbeeld en dan vooral het aandeel van de bewolking ziet er gunstig uit voor het spotten van vallende sterren. In de nacht naar zaterdag komen brede opklaringen voor. De temperatuur komt midden in de nacht rond 10 graden uit. Daarbij waait er een matige wind uit het noorden tot noordoosten.

In de nacht van zaterdag naar zondag is het weer ook gunstig. Wel is het aantal goed zichtbare vallende sterren met zo’n 12 rond het hoogtepunt wat lager. De nacht van donderdag op vrijdag gaat gepaard met meer bewolking.

Op 16 mei is er een totale maansverduistering, maar in Nederland is hiervan alleen het begin te zien. Op 14 juni en 12 juli is sprake van supermaan. De volle maan is dan helderder en groter dan gebruikelijk. Later in juli volgen meerdere meteorenzwermen en in augustus trekt de meteorenzwerm Perseïden langs de aarde.

Foto omslag: Corné Ouwehand