Tropische cycloon Yaas, een orkaan van de eerste categorie, ligt dinsdagochtend boven het noorden van de Golf van Bengalen, de zee tussen India en Myanmar. Het komend etmaal trekt de cycloon richting het noordoosten van India en komt vannacht rond 02:00 uur Nederlandse tijd aan land zo'n 200 kilometer ten zuidwesten van de miljoenenstad Calcutta.

Wanneer Yaas aan land komt, worden windsnelheden van zo'n 130 km/uur verwacht met windstoten tussen 150 en 180 km/uur. Door de zeer sterke wind wordt veel schade verwacht aan natuur en slecht gebouwde gebouwen in de kustgebieden. Net als bij de meeste andere tropische cyclonen vormt vooral water het grootste probleem.

Het zeer warme zeewater in de Golf van Bengalen is de perfecte voedingsbron voor de cycloon. De cycloon kan de grote hoeveelheid energie in het warme zeewater gemakkelijk omzetten in neerslag en wind. Wanneer de cycloon boven land komt, wordt de energievoorziening vanuit de warme zee gestopt en zwakt het systeem heel snel af.

Door de hoge windsnelheden ontstaan enorme golven op de Golf van Bengalen. Een paar kilometer uit de kust kunnen golven voorkomen van 4 tot 6 meter, een enkel exemplaar kan zelfs nog wat hoger worden. De combinatie van hoge golven en hoge windsnelheden zorgen voor stormvloed. De verwachting is dat het zeewater meerdere meters boven het normale vloedpeil komt te staan. De vorm van de Golf van Bengalen speelt daarbij ook een rol, omdat die zee steeds smaller wordt naarmate je noordelijker komt. Veel water wordt daardoor in een relatief klein gebied 'geduwd'.

Naast stormvloed zorgt Yaas ook voor een extreme hoeveelheid regen in betrekkelijk korte tijd. Op de natste plaatsen in het noordoosten van India valt de komende twee dagen 350 tot 400 millimeter, ongeveer de helft van de jaarsom in ons land. 

De combinatie van neerslag en stormvloed zorgt ervoor dat veel mensen in de kustgebieden ten zuiden van Calcutta gevaar lopen. Daarvoor zijn door de lokale autoriteiten grootschalige evacuaties opgezet om zoveel mogelijk menselijk leed te voorkomen.

Tropische stormen en orkanen komen vaker voor in India. Eerder deze maand kreeg de westkust van India nog te maken met de zwaarste orkaan in zeker twintig jaar voor dat gebied. Gemiddeld komen twee of drie tropische stormen of orkanen per jaar aan land in India. 

Foto omslag: Himawari 8 satelliet