D-Day markeerde het begin van het einde voor nazi-Duitsland, maar het succes ervan hing grotendeels af van een vaak over het hoofd geziene factor: het weer. Het weer speelde een beslissende rol in de planning en uitvoering van de geallieerde invasie, en de keuzes die werden gemaakt op basis van weersvoorspellingen hadden verstrekkende gevolgen.

De planning voor D-Day begon jaren voor de daadwerkelijke invasie. De geallieerde leiders, waaronder generaal Dwight D. Eisenhower, wisten dat het weer een bepalende factor zou zijn voor het succes van de operatie. Een goede weersvoorspelling was cruciaal om de complexe logistiek van de operatie te coördineren. De ideale omstandigheden omvatten rustig weer, goede zichtbaarheid en een relatief kalme zee om de landingsvaartuigen te laten landen en de luchtsteun te laten opereren.

Begin juni 1944 stonden de weersomstandigheden er echter niet goed voor. Slecht weer met stormen en zware regenval dreigde de geplande invasie op 5 juni te verstoren. De geallieerde meteorologen, geleid door kapitein James Stagg, werkten dag en nacht om nauwkeurige voorspellingen te doen. Op 4 juni adviseerde Stagg Eisenhower om de invasie met 24 uur uit te stellen vanwege een storm die de Franse kust teisterde.

Dit uitstel bleek cruciaal. Op 5 juni zagen de meteorologen een tijdelijk verbetering in de weersomstandigheden voor de volgende dag, met een verwachte korte periode van kalmer weer. Eisenhower nam de gedurfde beslissing op basis van de weersverwachting om door te gaan met de invasie op 6 juni, ondanks de onzekerheden.

Het weer op D-Day was verre van perfect, maar het was voldoende gunstig om de invasie mogelijk te maken. Het waaide iets harder dan de prognoses en er was vaak veel lage bewolking. Toch zorgde een tijdelijke verbetering in de weersomstandigheden ervoor dat de luchtmacht luchtondersteuning kon bieden en dat de schepen de Normandische kust konden bereiken. De nazi's waren door het slechte weer minder alert, wat de verrassingselement van de aanval versterkte. Duitse bevelhebbers geloofden niet dat de geallieerden onder zulke omstandigheden zouden aanvallen, wat bijdroeg aan het succes van de operatie.

Enorme druk op meteorologen

Kapitein James Stagg en zijn meteorologische collega's stonden onder grote druk om een gunstige weersverwachting te maken in de periode 5,6 en 7 juni. Die dagen was het rond volle maan en er was er ook een gunstig tij voor een grootschalige landing. Voorbereidingen waren in volle gang aan de engelse kust waar een troepenmacht en materieel zich verzamelde. Het was daarom ook van enorm belang dat de operatie uitgevoerd zou worden want wachten op een volgend laagtij zou de voorbereidingen kunnen verraden waardoor de Duitsers beter voorbereid zouden zijn.

Opmerkelijk feitje dat in meerdere bronnen terugkomt is dat de Duitse Veldmaarschalk Rommel niet in Frankrijk was tijdens de invasie. Rommel voerde het bevel over de verdedigingslinie langs de Franse kust, de Atlantikwall en was tijdelijk teruggekeerd naar Duitsland. Door het slechte weer werd er geen aanval verwacht en dat stelde de maarschalk in staat om zijn vrouw te verrassen voor haar verjaardag. Rommel wilde ook direct bij Hitler aandringen op meer manschappen om de verdedigingslinie te versterken.

Het succes van D-Day was een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog en opende de weg voor de bevrijding van West-Europa van nazi-bezetting. De beslissing om de invasie uit te stellen en vervolgens door te zetten tijdens een kort venster van gunstig weer, benadrukt hoe cruciaal weersvoorspellingen waren. Het geeft nog maar eens aan hoe belangrijk het weer is voor militaire operaties en dat militaire onderdelen hun eigen meteorologische afdelingen hebben.

Foto boven artikel: Chief Photographer's Mate (CPHOM) Robert F. Sargent, U.S. Coast Guard, Public domain, via Wikimedia Commons