Je zult het misschien wel eens gehoord hebben: tussen 1980 en 2000 was er veel te doen over een groot ozongat op het zuidelijk halfrond. Dit ozongat zien we daar iedere winter ontstaan, maar werd destijds steeds groter door uitstoot van chemicaliën afkomstig van bijvoorbeeld koelkasten. Door maatregelen afgesproken in het zogenaamde Montreal protocol eind jaren 80 is dat ozongat langzaamaan flink kleiner geworden. 

Aan de andere kant zien we boven de Noordpool in de winter zelden of nooit een ozongat. En als het er al is, is het normaal gesproken behoorlijk zwak. Maar nu, in 2020, is het onwaarschijnlijke gebeurd: er is een extreem 'krachtig' ozongat ontstaan boven de Noordpool. Dit ozongat is waarschijnlijk het grootste ozongat op het noordelijk halfrond sinds het begin van betrouwbare metingen in 1979. 

Het grote ozongat is ontstaan door extreem lage temperaturen op grote hoogte boven de Noordpool. Ozon breekt namelijk alleen op grote schaal af als het in de bovenlucht afkoelt tot waardes onder ongeveer -80 graden. Alleen dan kan er een chemische reactie plaatsvinden die het ozon vernietigt.

Normaal gesproken zijn de temperaturen boven de Noordpool niet koud genoeg om deze reactie op grote schaal te laten plaatsvinden. Dit jaar zakte het kwik op grote hoogte echter wel ver genoeg: over een heel groot gebied boven de Noordpool werden maandenlang temperaturen gemeten onder de -80 graden. De hoeveelheid ozon boven de Noordpool ging daardoor rap achteruit.

Gelukkig is het ozongat niet gevaarlijk voor de gezondheid. Het ozongat doet zich namelijk vooral voor dicht bij de Noordpool zelf. Boven Europa is de hoeveelheid ozon niet of nauwelijks lager dan normaal.

Wel wordt de zonkracht al steeds sterker: de zonkracht nu nu is net zo hoog als eind augustus. Daarom is het verstandig om jezelf goed in te smeren als je naar buiten gaat. Dat geldt ook op frissere dagen, want de zonkracht wordt niet minder als het buiten koud is.

Meer weten over hoe lang je 'verstandig' kunt zonnen? Kijk dan hier!