Een omvangrijk en heet hogedrukgebied ligt over het centrale deel van Australië en levert op veel plaatsen een ernstige tot extreme hittegolf op. De hittegolf houdt tot en met dinsdag 24 december 2019 aan. Extreme hitte wordt vooral nog op donderdag 19 en vrijdag 20 december verwacht.

In grote delen ten noorden van Adelaide zijn verschillende hitterecords aan diggelen. Het absolute december-record van bijna 50 graden is inmiddels ook gebroken. Het stond eerst op naam van Birdsville Politiestation met om precies te zijn 49,5 graden op 24 december 1972. Op donderdag 19 december is in Nullarbor 49.8°C gemeten. 

Overigens is het hele continent erg heet met een gemiddeld temperatuur van 40 graden. 

Volgens de Australische Meteorologische Dienst wordt 2019 waarschijnlijk een van de vier warmste jaren sinds 1910. Negenentwintig Australische locaties hebben al een all-time hitterecord gevestigd in 2019, inclusief Adelaïde met 47,7 graden op 24 januari 2019. Ook behoort 2019 tot de tien droogste jaren.

Een van de oorzaken van de extreme hitte en droogte is de zogeheten Indische Oceaan Dipool. Een fenomeen met warmer water over het westelijk deel van de Indische Oceaan, in de buurt van de Hoorn van Afrika, dat leidt tot meer regen dan normaal in Oost Afrika en verhoogde tropische cyclonen activiteit in het westelijk deel van de Indische Oceaan.

Daarentegen stroomt relatief koeler dan gemiddeld water in de omgeving van Indonesië en in het noorden van Australië met als resultaat minder neerslag dan gebruikelijk in Centraal en Zuid Australië. 

Door de extreme hitte duren de bosbranden onverminderd voort en ontstaan mogelijk nieuwe brandhaarden.