Met een gemiddelde temperatuur van 11,7 graden tegen 10,9 graden normaal, was de meteorologische herfst dit jaar duidelijk zachter dan normaal. De herfstmaanden verliepen allemaal warmer dan gebruikelijk. September had daarin de grootste afwijking omhoog: die maand was 1,2 graden warmer dan gemiddeld. De warmste dag van de herfst werd al vroeg genoteerd, want op 8 september werd het in De Bilt 26,8 graden.

Met een gemiddelde temperatuur van 11,7 graden komt de herfst van 2021 op een vijfde of zesde plaats in de lijst van warmste herfstseizoenen sinds 1901 terecht. De laatste jaren is een zachte herfst eerder regel dan uitzondering en de jaartallen die de lijst aanvoeren zijn allemaal afkomstig uit de 21e eeuw. Met 13,6 graden was de herfst van 2006 tot dusver de warmste die ooit gemeten is.

De eerste officiële vorst liet door het zachte weer relatief lang op zich wachten. Pas op 22 november koelde het in De Bilt af naar -0,8 graden. Meestal komt het kwik hier in de eerste week van november al een keer onder het vriespunt uit. Dieper landinwaarts kwam het op 16 oktober al tot de eerste (lokale) vost en de weerstations bij Enschede en Ell beten het spits af.

In de nacht en ochtend van 27 november kwam het regionaal tot een tijdelijk sneeuwdek. Vooral in de regio Eindhoven was het in de ochtend even wit, maar ook in delen van Gelderland en Overijssel bleef de sneeuw even liggen.

September stond in het teken van vaak zacht en zonnig nazomerweer. De zon scheen met een totaal van 178 uur en dat komt neer op 20 uur meer dan gemiddeld. Naarmate de herfst vorderde kreeg de zon het steeds moeilijk en vooral in november hebben we lange periodes gehad met tamelijk grijs weer. In oktober kwam het aantal zonuren iets boven gemiddeld uit en dat betekent dat de herfst van 2021 overall als vrij zonnig de boeken in verdwijnt.

Wat betreft de neerslag hebben we grote schommelingen gezien. Gemiddeld was oktober bij uitstek de natste maand van de herfst, maar binnen ons land zijn ook daarin flinke verschillen op te merken. In Zuid-Limburg viel slechts 50 millimeter in de hele oktobermaand, terwijl de Randstad de neerslagsommen lokaal zag pieken tot ruim 180 millimeter. Buien vanaf de Noordzee zorgde voor de hoge neerslagsommen in het westen van het land. November eindigt uiteindelijk met een neerslagsom van circa 75 millimeter en dat is een waarde rond normaal. Wel zijn ook ditmaal de verschillen groot, want vooral de oostelijke regio's waren duidelijk te droog.

Foto omslag: Esther Sennema