De hoeveelheid CO₂ in de atmosfeer wordt uitgedrukt in parts per million (ppm). Momenteel zijn er zo'n 417 CO₂ moleculen per miljoen luchtmoleculen. Aan het begin van de Industriële Revolutie waren dit gemiddeld 278 CO₂ moleculen.

278ppm is de grenswaarde die het IPCC¹ heeft bepaald als de “startwaarde”. Wetenschappers zijn aan dit getal gekomen door eeuwig ijs te onderzoeken. Sinds 1958 wordt de concentratie CO₂ constant gemeten op wetenschapsstation Mauna Loa op Hawaï.

2021 is daarmee het eerste jaar waarin het CO₂ niveau voor langere tijd boven de 50 procent ligt ten opzichte van het pre-industriële niveau (het gemiddelde niveau van 1750-1800).

2022 wordt zeer waarschijnlijk het eerste jaar waarin het jaargemiddelde 50 procent boven het pre-industriële niveau ligt.

CO₂ is in basis een belangrijk onderdeel van onze atmosfeer. Het zorgt er voor dat planten kunnen leven. Teveel CO₂ is echter niet goed. CO₂ werkt dan als broeikasgas en zorgt ervoor dat de aarde zijn warmte niet kan uitstralen waardoor de warmte gevangen blijft in de atmosfeer. De aarde warmt op en de oceanen verzuren hetgeen direct een negatief effect heeft op onze leefomgeving.

Het is zeer alarmerend hoe snel de hoeveelheid CO₂ is toegenomen in de atmosfeer. De belangrijkste oorzaak is het verbranden van fossiele brandstoffen (oa gas, steenkolen, olie) door de mens. Dit nam een vlucht ten tijde van de Industriële revolutie, maar is daarna steeds verder toegenomen. Ontbossing is een andere belangrijke factor. Minder bossen betekent minder bomen die CO₂ kunnen opnemen. Daarnaast komt uit de grond waar de bossen stonden ook CO₂ vrij die al eeuwenlang in de grond zat. Verder heeft de ontbossing ook direct gevolgen op de waterhuishouding waardoor het klimaat ook beïnvloed wordt.

Doordat beide factoren de laatste 35 jaar een nog grotere rol zijn gaan spelen in ons leefklimaat neemt de concentratie CO₂ sneller toe. Ter vergelijking: het duurde sinds 1750 meer dan 200 jaar om de hoeveelheid CO₂ in de atmosfeer met 25 procent (1984) te laten toenemen. In 2011 zaten we al op een 40 procent toename en nu dus in 2021 op 50 procent toename. Ongekend.

De opwarming van de aarde gaat dus in een razend tempo verder en zal ook zeker niet stoppen. Gletsjers en ijskappen smelten verder, oceanen verzuren steeds meer, de zeespiegel zal blijven stijgen en het voorkomen van weerextremen zal verder toenemen.

Om enigszins de opwarming af te remmen moet de mensen de CO₂ productie drastisch verminderen. Een enorme opgave waar nog steeds niet iedereen van doordrongen is maar wat absoluut moet om de toekomst van de volgende generaties niet in gevaar te brengen. 

En mocht je denken dat jouw bijdrage toch niets uitmaakt zolang er bijvoorbeeld niets in China of India gebeurt,  dan raad ik je aan het artikel van Ruben IJpelaar te lezen: Broeikasgas stopt niet aan de grens.

In 1958 werd er door Charles David Keeling op Hawaï gestart met het meten van CO₂ in de atmosfeer. Sindsdien wordt daar onafgebroken gemeten. Hij zette zijn meetapparatuur neer op op een berg op 3400 meter hoogte ver weg van steden of industrie midden in de oceaan.

Als je naar de Keeling Curve kijkt dan zie je dat in een jaar er altijd een duidelijke piek is en een duidelijk dal. Dit heeft te maken met de seizoenen. Tijdens de lente en zomer, als er meer groen is, wordt er door planten meer CO₂ opgenomen en is de concentratie CO₂ lager. In de herfst en winter wordt er juist meer CO₂ afgegeven door de vegetatie en piekt de concentratie CO₂.

Een tweede gegeven dat in de Keeling Curve duidelijk naar voren komt was dat de concentratie CO₂ ieder jaar groter wordt, iets dat direct te linken is aan de toename van de verbranding van fossiele brandstoffen. In deze toename zien we geen seizoensverloop omdat de mens het hele jaar door voor CO₂ uitstoot zorgt.

Door de lange reeks data wordt de Keeling curve gezien als het fundament van modern klimaatonderzoek.

Bronnen: MetOffice, NOAA