Warme lucht kan meer waterdamp bevatten. Per graad opwarming komt er zeven procent meer waterdamp in de atmosfeer. In situaties waar buien kunnen ontstaan betekent dit meer neerslag op de grond.

Kai Lochbihler heeft op het KNMI in samenwerking met de TU Delft onderzoek gedaan naar de toename van extreme neerslag bij zware regenbuien. Daaruit blijkt dat de meest extreme buien zelfs een toename van veertien procent waterdamp per graad laten zien.

De belangrijkste reden voor deze extra toename komt door de interactie van de buien. Wanneer bij zware buien de neerslag valt treedt er deels verdamping op van de neerslag. Bij verdamping wordt er warmte onttrokken aan de omringende lucht waardoor die afkoelt. Deze koude lucht stort met de neerslag naar beneden en spreidt zich vervolgens uit langs het aardoppervlak. Dit noemen we een koude poel.

Langs de rand van zo’n koude uitspreidende ‘plak lucht’ wordt de aanwezige warme lucht weer opgetild en kan er een nieuwe bui ontstaan. Waar meerdere koude poelen op elkaar botsen komt extra veel waterdamp bij elkaar. Deze extra grote hoeveelheid waterdamp wordt meegenomen in de nieuw gevormde bui waardoor de bui extreem veel water kan loslaten. Door het effect van de koude poelen ontstaat er ook een soort kettingreactie. In dergelijke situaties zie je dat buien gaan clusteren. Kleinere aanwezige buien kunnen op die manier ook worden opgenomen door de grotere buien.

Uit het onderzoek blijkt ook dat bij het verder oplopen van de temperatuur de buien ook groter in omvang gaan worden. Hoe dat precies voor Nederland gaat uitpakken moet uit verder onderzoek blijken omdat ook andere factoren daarin een rol spelen.

In ieder geval is vast komen te staan dat extreme buien in Nederland in intensiteit toenemen. Omdat er geen enkel signaal is dat de opwarming van het klimaat binnen afzienbare tijd zal stoppen, zullen we ons moeten instellen op vaker weersituaties met extreme regenval. Wateroverlast zal zo vaker voorkomen en klimaatadaptie zal de komende jaren een essentieel onderdeel van ons leven moeten worden.

Bron KNMI.

Foto omslag Wouter van Bernebeek.