Ozon hoger in de atmosfeer is noodzakelijk om de schadelijke ultraviolette stralingen (UV-straling) tegen te gaan. De ozonlaag ontstaat doordat zuurstofmoleculen zich splitsen onder invloed van de binnenkomende ultraviolette straling van de zon.

Zonder de ozonlaag zou er veel meer UV straling op het aardoppervlak terecht komen, deze UV straling is zeer schadelijk voor mensen en andere levende wezens.

De intensiteit van UV-straling wordt ook wel uitgedrukt in de zonkracht. Er is altijd een schommeling van de hoeveelheid ozon, zeker op het zuidelijk halfrond. 

Tijdens het lenteseizoen op het zuidelijk halfrond (augustus - oktober) wordt het ozongat boven Antarctica groter en bereikt het een maximum tussen half september en half oktober. Wanneer de temperaturen hoog in de atmosfeer (stratosfeer) beginnen te stijgen in de late lente op het zuidelijk halfrond, vertraagt ​​de ozonafbraak, verzwakt de polaire vortex en breekt het uiteindelijk af. Tegen het einde van december zijn de ozonniveaus weer normaal boven Antarctica.

Het grote ozongat van dit jaar 2020 wordt veroorzaakt door een sterke, stabiele en koude polaire wervel, die de temperatuur van de ozonlaag boven Antarctica constant laag houdt.

Het afbreken van de ozonlaag houdt verband met de temperatuur in de laag tussen 10 en 50 km hoogte. Ozon breekt namelijk alleen op grote schaal af als het in de bovenlucht afkoelt tot waarden onder ongeveer -80 graden en dat is in de krachtige poolwervel boven de Zuidpool meestal het geval.

Vorig jaar was het ozongat boven de Zuidpool juist ongewoon klein en kortstondig door hogere stratosferische temperaturen. 

Het blijft van belangrijk het Montreal Verdrag te handhaven. In dat verdrag worden chemicaliën die ozon afbreken verboden. Door het Montreal Verdrag is het ozongat langzaam aan het herstellen. 

Begin dit jaar was het ozongat boven de Noordpool bijzonder groot, ook door een bijzonder koude poolwervel in de stratosfeer.