Na elk kouderecord weet je het wel als meteoroloog. Dan komen de reacties los: 'Ik dacht dat het klimaat opwarmde?' of 'Haha zie je nou wel de aarde warmt helemaal niet op, maar koelt af..'. Ook zo een mooie: 'Wat nou global warming, kijk naar buiten man.'  Natuurlijk zijn er ook nog veel heftigere reacties die ik hier maar niet opschrijf.

Nu we de komende week vol de winter in gaan zijn er direct weer de reacties. Het blijft opvallend hoe heftig mensen kunnen reageren op materie die misschien niet helemaal begrepen wordt. Dat is jammer want een normale vraag leidt tot een fatsoenlijk antwoord en verheldering. Want het kan echt. In een opwarmend klimaat kan het vriezen, sneeuwen en kunnen kouderecords gebroken worden. Het antwoord zit in het verschil tussen weer en klimaat.

Weer beleven we van dag tot dag. Meteorologen zijn dagelijks met het weer bezig. Klimaat is het gemiddelde weer over een lange periode. Klimatologen zijn met het klimaat bezig. Als het klimaat verandert, verandert gemiddeld genomen ook het weer, maar er blijven altijd uitschieters, naar boven en naar beneden.

De opwarming van het klimaat is een geleidelijk proces (die volgens de laatste gegevens wel steeds sneller verloopt). Als we naar willekeurige data kijken over een lange periode dan zien we een lijn met pieken en dalen (markante punten). Als we specifiek naar temperaturen kijken dan zien we de laatste decennia meer pieken dan dalen. Wanneer we in deze data een trendlijn tekenen dan gaat die omhoog. Gemiddeld genomen wordt het dus warmer, ook al is er soms een kouderecord.

Als meteoroloog word ik natuurlijk vaak in dit soort discussies betrokken. Ik probeer het dan wel eens op een andere manier uit te leggen. Stel u heeft een zoon of een dochter die op school altijd goede cijfers haalt. 'Mijn kind is een goede leerling', zegt u dan. Maar dan komt de zoon of dochter thuis met een 3 voor Duits. Dat kan een keer gebeuren, misschien is er iets voorgevallen waardoor de concentratie tijdens de toets niet volledig was. Maar is uw kind dan direct een slechte leerling? Nee toch, hij of zij had een slechte dag.

In ons vakgebied gebruiken ook wel de volgende beeldspraak: Het weer is je humeur, het klimaat is je persoonlijkheid.  Nog een voorbeeld: je bent een opgeruimd mens en staat vrolijk in het leven. Op een ochtend kom je bij je auto die in het parkeervak blijkt te zijn aangereden en flink in de prak ligt. Geen briefje onder de ruitenwisser met sorry of een telefoonnummer, helemaal niets. Geloof me, voor de meeste mensen is dit een behoorlijke aanslag op het humeur en misschien heb je er wel een paar dagen last van. Maar verandert dit ook je persoonlijkheid? Nee toch? En zo is het ook met sneeuwval of een kouderecord dat af en toe gebroken wordt. Het is kortstondig koud weer, maar er verandert niets aan de opwarming van het klimaat die momenteel gaande is.

De komende dagen is het volop winter in Nederland. Net zo goed als dat in komende winters, enige tijd winters weer mogelijk blijft, maar bedenk wel dat het geen teken is dat het klimaat stopt met opwarmen. Het weer zal altijd pieken en dalen kennen, maar het klimaat wordt alleen maar warmer.