Voor menig zomerfanaat is afgelopen zomer er niet één die ze lang zullen herinneren. Toch verliep de zomer alles behalve aan de frisse kant. Sterker nog, de zomer was zelfs een stuk warmer dan normaal. De gemiddelde zomertemperatuur in De Bilt kwam uit op 18,4 graden tegen 17,4 normaal. Daarmee komen we zelfs op een gedeelde 6e plek terecht van warmste zomers ooit gemeten. Het aantal zonuren kwam gemiddeld over het land uit op 752 uur tegen 641 normaal. De neerslaghoeveelheden waren zeer gebruikelijk. Er viel gemiddeld over het land 234 mm regen tegen 235 normaal. Dit ging wel gepaard met de nodige verschillen. Zo hadden we een zeer lange periode met droogte, maar ook weken waarin een met een westelijke stroming bijna dagelijks regengebieden naar ons land werden aangevoerd. Het neerslagtekort bedroeg aan het einde van de zomer ongeveer 130 mm.

De zomer van 2023 telde in De Bilt 74 warme dagen met maxima van 20 graden of meer. Normaal gesproken zijn dit er 64. Daarmee hebben we dus iets meer warme dagen beleefd dan normaal, maar zitten we nog wel ver onder het recordjaar 2003. Toen waren er namelijk 83 warme dagen. Het aantal zomerse dagen (25 graden of meer) kwam in De Bilt uit op 30, waar 23 normaal is. Recordhouder is nog steeds 1976 met 41 zomerse dagen. Het aantal tropische dagen ligt wel iets onder normaal. In De Bilt kwam het 3 keer deze zomer tot een tropische dag. Normaal gesproken telt De Bilt 4 tropische dagen. Recordhouders zijn 1976 en 2006 met 13 dagen waarop het minimaal 30 graden werd. 

Dat de temperatuur een stuk hoger is uitgevallen dan normaal is vooral te wijten aan de extreem warme junimaand. Het was zelfs de warmste en zonnigste junimaand ooit gemeten. Daarnaast hadden we te maken met een recordlange regionale juni-hittegolf. Op de meetstations Twente, Deelen, Eindhoven, Volkel, Arcen, Ell en Maastricht begon de hittegolf op donderdag 8 juni en hij duurde tot en met woensdag 21 juni: in totaal dus 14 dagen. Nooit eerder duurde een regionale juni-hittegolf zo lang. Opvallend genoeg kwam het in De Bilt niet tot een hittegolf en van een officiële hittegolf was geen sprake.

De hoogste temperaturen van deze zomer werden niet genoteerd tijdens de recordlange juni-hittegolf, maar in juli. Ook toen was er sprake van een regionale hittegolf, die duurde echter een stuk korter. In Ell werd het 6 dagen achter elkaar minstens 25 graden waarvan het drie dagen tropisch warm werd. Deze hittegolf viel tijdens het tweede weekend van juli. Toen kwam het tot flinke hitte, maar die was wel van korte duur. In Arcen steeg de temperatuur op 9 juli naar 34,8 graden. De Bilt noteerde één dag eerder de hoogste temperatuur van het jaar. Op 8 juli steeg het kwik hier naar 32,2 graden.

Het voelt misschien niet zo, maar de zon heeft meer zonuren gemaakt dan gebruikelijk. De laatste twee maanden van de zomer ging de zon wel regelmatig schuil achter de wolken, maar uiteindelijk kwamen de zonuren in juli en augustus uit op 215 en 209 uur, tegen een respectievelijke normaal van 221 en 205 uur. Juni verliep met 328 uur tegen 214 uur normaal daarentegen recordzonnig. Dit heeft ervoor gezorgd dat onze zomer uiteindelijk als vrij zonnig kan worden beschouwd.

De meeste zonuren waren weggelegd voor Vlissingen. Hier scheen de zon 791 uur. Het Gelderse Deelen noteerde de minste zonuren met 696 zonuren. 

Uiteindelijk zijn de regenhoeveelheden die deze zomer zijn gevallen zeer gebruikelijk. De verdeling van neerslag binnen ons land was allesbehalve gelijkmatig. Toen de zomer begon hadden we al een tijdje geen neerslag gehad en ook de eerste weken van de zomer viel er geen regen. Dit zorgde ervoor dat we halverwege juni bijna op hetzelfde niveau uitkwamen als het recorddroge jaar 1976. In De Bilt viel zelfs 34 dagen op rij geen regen en dat was een record.

Halverwege juni begon het dan eindelijk met regenen. Op 19 juni kwam het tot fikse onweersbuien in ons land. Er werd, met uitzondering van de Waddeneilanden, code oranje uitgegeven en er viel op meerdere plekken in het land flink wat regen. De hoogste hoeveelheden liepen op tot 56 mm. Op 22 juni viel in het zuidoosten een flinke bak water. Voor Limburg werd code oranje afgegeven. Hier viel 30 tot lokaal 60 mm regen.

Eén van de meest uitgesproken weersituaties van deze zomer is natuurlijk storm Poly. Op 5 juli trok de storm over en zorgde vooral voor zeer veel schade in het noordwesten van ons land. In de provincies Noord-Holland, Flevoland en Friesland gold een weeralarm voor de zeer zware windstoten die over deze regio trokken. De zwaarste windstoot werd die dag gemeten bij IJmuiden en bedroeg 146 km/uur. Hier kwam het ook tot een zeer zware storm (11 Bft) en daarmee was het de zwaarste zomerstorm ooit gemeten in ons land.

Door de extreem lange droogte periode in mei en juni was het neerslagtekort begin juli opgelopen tot ruim 170 mm. Door onweersbuien en storm Poly stagneerde het neerslagtekort, maar de dagen hierna viel er opnieuw weinig neerslag. Het neerslagtekort bedroeg halverwege juli ruim 200 mm. Hierna sloeg het weer om. Het werd ronduit wisselvallig met dagelijks stevige regen- of onweersbuien of langdurige regengebieden. Het neerslagtekort daalde verder en begin augustus zaten we zelfs weer rond de mediaan met een neerslagtekort van ongeveer 120 mm. Inmiddels is het neerslagtekort weer iets opgelopen tot 130 mm. We zitten hiermee heel ver verwijderd van het recordjaar 1976. Toen bedroeg het neerslagtekort op het droogte moment maar liefst 361 mm.

Normaal gesproken valt er in deze zomer gemiddeld 235 mm regen in ons land. Dit is ook bijna precies de hoeveelheid die er deze zomer is gevallen. Juni verliep zeer droog met gemiddeld slechts 21,6 mm regen. In juli en augustus kwam bijna een identieke hoeveelheid regenwater naar beneden. Respectievelijk viel er 106,6 mm en 105,4 mm. De meeste neerslag viel in het uiterste oosten van het land. In de kustgebieden was het vaker droog, waardoor het neerslagtekort hier ook iets hoger lag.

Hoofdfoto: Anne-Marie van Iersel