Het zal niemand ontgaan zijn dat we een opvallend koude april beleven! Ondanks dat de afgelopen twee dagen even wat warmer zijn geweest. Landelijk meetpunt De Bilt staat tot vandaag op 7 dagen met vorst; een aantal dat we de afgelopen jaren vaak in een wintermaand niet eens gehaald hebben. Hoogstwaarschijnlijk komen daar nog wel een paar stuks bij en mogelijk bereiken we zelfs de dubbele cijfers. Voor een evenaring van het absolute record vorstdagen in april zijn nog 7 dagen extra nodig met een temperaturen onder nul... dat lijkt niet haalbaar.

Wat wél haalbaar lijkt is schade aan gewassen en vorstgevoelige gevoelige bloesem zoals fruitbomen. De komende twee nachten gaat het landinwaarts al regionaal een graadje vriezen en onder de 'as' van het hogedrukgebied lokaal nog wat meer. Vlak boven de grond (op klomphoogte) zijn dan al snel temperaturen rond -4 of -5 graden mogelijk. Komend weekend valt de wind overal weg en dan kan het in de koude lucht nog verder afkoelen. Een plaatselijke -3 graden op twee meter hoogte is dan echt niet ondenkbaar. Aan de grond gaat het dan matig vriezen. Voor vorstgevoelige planten is dat teveel van het goede.

Een prima manier en veel gebruikte methode om vorstschade te voorkomen, is om de gewassen te besproeien. Bij het bevriezingsproces komt namelijk warmte vrij, wat voorkomt dat de knoppen binnenin het ijs bevriezen. Daarbij is het wel van belang om te blijven sproeien tot de temperatuur weer boven het vriespunt ligt. Het ijs zelf beschermt de knop namelijk niet tegen de kou! Zodra je zou stoppen met beregenen terwijl het buiten -3 graden is, komt er geen warmte meer vrij tijdens het 'bevriezen' en zal de temperatuur van de bloesem ook onder nul zakken. Dan bevriest de knop alsnog. Vorige week zijn we op bezoek geweest om dit proces zelf te aanschouwen bij een tuinder in de Betuwe. Die video kun je hieronder bekijken!

Een andere methode is het gebruik van kachels en/of fakkels en vuurkorven. Dit zien we vooral bij gewassen die slecht tegen veel water kunnen (zoals kersen), maar ook in de wijnvelden van Frankrijk is dit de meestgebruikte methode om schade te voorkomen. Het kost wel enorm veel mankracht om dit tot een succes te maken. Een probleem in de mediterraanse regio van sproeien is natuurlijk het gebrek aan grondwater, maar dat is bij ons in deze tijd van het jaar niet aan de orde.

In aanloop naar de maandwisseling lijkt de kans op vorst in de nachten sterk af te nemen. Dit komt omdat we geleidelijk te maken krijgen met een meer west- tot zuidwestelijke stroming en ook meer verstoring in de atmosfeer. In de steeds korter wordende nachten levert dat beduidend hogere temperaturen op. Met mei op de kaldender lijken de meeste perikelen rondom vorstschade dus tot het verleden te behoren. Maar tot die tijd is het, ook in je eigen tuin, nog even goed opletten!

Foto omslag: Wouter van Bernebeek