Zeer warme en droge lucht vanuit Noord-Afrika en Zuid-Europa heeft zich uitgebreid naar het noordwesten van Europa. Maandagmiddag om 17:00 uur lokale tijd laat het Amerikaanse weermodel (GFS) zien dat de warmste lucht zich boven het westen van Frankrijk bevindt. In de omgeving van Bordeaux en Nantes komt de maximumtemperatuur op 2 meter hoogte tussen 40 en 44 graden uit. In deze regio heeft de Franse weerdienst code rood uitgegeven vanwege extreme hitte. Ook in Engeland zijn code oranje en rood uitgegeven vanwege de zeer hoge temperaturen. Dinsdag bereikt deze lucht het noorden van Frankrijk, de Benelux en het zuiden van Engeland.

Het Amerikaanse weermodel komt in het zuiden op grote schaal met 40 à 41 graden op de proppen. Door het gebrek aan bodemvocht in het model zijn deze waarden onrealistisch hoog. Dinsdag berekenen weermodellen met een hogere resolutie en een betere representatie van de hoeveelheid vocht, zoals het Nederlandse HARMONIE en het Duitse ICON-D2 model, in het zuiden aan het einde van de dinsdagmiddag temperaturen van 38 tot zeer lokaal zelfs 40 graden. Daarbij is het Duitse weermodel een fractie warmer. Met deze verwachte temperaturen komt het absolute warmterecord van 40,7 graden gemeten in Gilze-Rijen op 25 juli 2019 mogelijk onder druk te staan. De kans op het breken van dit record is ongeveer 30%. 

De lucht is zeer droog en de dauwpunttemperatuur, een mate van de vochtigheid van de atmosfeer, valt dan ook laag uit. Bewolking komt hierdoor niet of nauwelijks voor in het weerbeeld, met uitzondering van wat dunne sluierwolken. Een indicatie hiervoor is de hoogte de theoretische wolkenbasis van stapelwolken die dinsdag op meer dan 4 kilometer hoogte ligt. Dat is voor Nederlandse begrippen extreem hoog.

Tijdens de nacht naar woensdag blijft de warmte nog lang hangen en als de temperatuur tijdens een volledig etmaal niet onder 20 graden duikt, is sprake van een tropennacht. De bewolking neemt wel iets toe en vanuit het zuidwesten stijgt de kans op regen- en onweersbuien die de warmte komen verdrijven. Omdat hoger in de atmosfeer nog zeer warme lucht aanwezig is, zou tijdens een bui een zogeheten “heat burst” kunnen voorkomen. Dan wordt de warme lucht op enkele honderden meters hoogte als het ware door de bui richting het aardoppervlak geduwd. Tijdens de nacht kan het kwik dan ineens een paar graden oplopen terwijl het normaalgesproken juist afkoelt. Dit fenomeen is voor ons land zeer zeldzaam. De laatste keer dat dit is gezien, was in 2019 na de zeer hete dag met ruim 40 graden in het zuiden. Het ontstaan van een heat burst is lastig te verwachten.

Een thermisch lagedrukgebied komt ten westen van Frankrijk tot ontwikkeling. Op de weerkaart dat de temperatuur op 850 hectopascal weergeeft, dat is op ongeveer anderhalve kilometer hoogte, is een gebied met koelere lucht te onderscheiden die de zeer warmte lucht onder druk gaat zetten. Met name op het grensvlak kunnen regen- en onweersbuien tot ontwikkeling komen. In het Franse weermodel AROME verschijnt dan ook een gele strook met verhoogde CAPE-waarden (Convective Available Potential Energy, de mate van energie die buien kunnen gebruiken) tijdens de nacht naar woensdag. Woensdag overdag trekken dan enkele buien van zuidwest naar noordoost over het land. Voor de buien uit kan het langs de oostgrens nog opwarmen naar een tropische 30 graden. De eerste dag van de Nijmeegse Vierdaagse krijgt dus ook nog met warm weer en potentieel onweer te maken. Daarnaast wordt de lucht vochtiger, dus voelt het drukkend warm aan.

In de temperatuurpluim van het Europese weermodel voor midden Nederland is de afkoeling na woensdag duidelijk te zien. Donderdag is de temperatuur normaal voor midden juli, maar vanaf vrijdag neemt de spreiding, dus onzekerheid in de verwachting weer toe. Warme lucht vanuit Zuid-Europa kan met de juiste windrichting weer dichterbij komen. De kans op extreme temperaturen zoals deze dinsdag is vooralsnog klein.