Modelbespreking: onweersbuien verdrijven tropische hitte

Modelbespreking: onweersbuien verdrijven tropische hitte

Alfred Snoek
Alfred Snoek
Alfred Snoek 13 augustus 2024 13:14 uur
Laatste update: 13 augustus 2024 20:33 uur
Waar en wanneer vallen de onweersbuien en komt de warmte op korte termijn nog terug? In de modelbespreking van deze week geven we antwoord op deze vragen

Tropische hitte

Na een tropisch warme maandag, met temperaturen tot 34 graden aan toe in het zuiden van het land, is het ook deze dinsdag behoorlijk warm. Langs de oostgrens is het 30 tot 33 graden. Minder hoge waarden geven de thermometers aan in het westen van het land. Het is er tussen 23 en 27 graden. Er schuiven hier meer wolken voor de zon en de wind waait vanaf het relatief koele zeewater. Toch is het voor het gevoel nog altijd erg broeierig. De luchtvochtigheid ligt tussen 60 en 80%. De huidige combinatie van temperatuur en luchtvochtigheid is voor Nederland redelijk bijzonder te noemen. In de landen rondom de evenaar is het echter dagelijkse kost.

Links de luchttemperatuur en rechts de relatieve luchtvochtigheid. Om 13.30 uur was het in heel Nederland broeierig warm. De hoogste temperaturen werden gemeten langs de oostgrens.



De broeierige luchtmassa staat in tropische landen vaak garant voor een fikse onweersbui. Of dat ook bij ons de komende 24 tot 36 uur gaat gebeuren is nog even een vraagteken. Ondanks dat de 'brandstof' voor het vormen van regen- en onweersbuien in ruime mate aanwezig is, ontbreekt het veelal aan een goeie 'trigger' of aansteker. 

Outflow

Vooral vanavond laten de weermodellen toch een aantal buien tot ontwikkeling komen. Als meteoroloog kun je de uitkomst van de weermodellen klakkeloos overnemen, maar omdat alle modellen de buien weer op een andere locatie en tijdstip berekenen, moet je als meteoroloog op een andere manier naar de situatie kijken.

Links: Later vanmiddag komen volgens het ICON-D2 model boven Duitsland enkele buien tot ontwikkeling. rechts: Een paar uur later zijn de buien, ondanks een zuidwestenwind op hoogte, doorgeschoven naar het westen. De buien die we hier zien zijn ontstaan op de uitstroom van koude lucht uit buien die iets eerder actief waren. 



Als meteoroloog moet je in dit soort lastige weersituaties veel meer met een 'helikopterview' naar de situatie kijken. Je moet je dus de vraag stellen wat de modellen ons nu precies willen vertellen. Daarom is het zaak om een verklaring te zoeken voor wat we in de weermodellen zien. Als je dat begrijpt kun je veel beter een uitleg geven bij de weersontwikkelingen voor vanavond, vannacht en morgen en daarmee ook een poging doen om meer te zeggen over de timing en locatie van de buien.

Terwijl het Duitse ICON model de buien vanavond om 19z (21 uur lokale tijd) boven Limburg en Brabant verwacht, komt het Harmonie model van het KNMI juist met flink wat buien boven het noordoosten van het land. Beide modellen beschrijven de situatie hetzelfde, maar kleine verschillen in luchtvochtigheid, temperatuur en wind(richting) hebben uiteindelijk grote gevolgen voor het eindresultaat. Een model letterlijk overnemen in de weersituatie is dan ook niet aan te raden.



Boven Duitsland loopt de temperatuur vanmiddag op naar 30 tot 35 graden. Deze temperaturen en de aanwezigheid van een vore (een gebied waar twee luchtstromingen op elkaar botsen) zijn voldoende om als 'trigger' te dienen en dus komen hier eind van de middag een paar forse regen- en onweersbuien tot ontwikkeling. Met weinig wind regenen ze op dezelfde plaats ook weer helemaal leeg. Toch kan de koude lucht die uit de buien komt zetten, op enige afstand van de eerste bui een tweede exemplaar vormen. Dit proces kan zich meerdere keren herhalen en zo kan het zomaar zo zijn dat een bui die boven Duitsland ontstaan is, uiteindelijk ook boven de oostelijke helft van Nederland een fors onweer kan doen ontsteken. In het westen van het land lijkt die kans vanavond overigens een stuk kleiner. De afstand tot het brongebied van de aller eerste buien is behoorlijk groot en omdat het hier ook duidelijk koeler is, is er onvoldoende brandstof aanwezig voor buienvorming in West-Nederland.

Meteoroloog Wilfred Janssen heeft op de website van Infoplaza recent een uitvoerige uitleg gegeven over het onderwerp outflow en wat dat voor invloed heeft op weerbewaking voor grote outdoor-events. Het artikel kun je hier vinden

Op het radar en satellietbeeld van 13:45 uur waren boven Duitsland inmiddels de eerste (kleine) onweerscellen zichtbaar. Over het westen van België trok op dat moment een bandje met wat dikkere bewolking waar ook wat regen uit viel. Bron: I'm Weather.



Vannacht en morgen ook elders buien

Na de plaatselijke buien van vanavond, volgen later vannacht en morgen overdag ook nog een paar buien. Ook voor deze buien is het heel lastig om aan te geven waar ze vallen, hoe heftig ze zijn en wanneer ze overtrekken. De buien vormen zich net voor een koufront in een nog altijd warme en vochtige luchtmassa. Buien die ergens tot ontwikkeling komen, kunnen ook dan weer nieuwe buien tot ontwikkeling laten komen. Dus ook bij deze buien zijn de regionale verschillen erg groot. 

Hollands zomerweer

Na woensdag hebben we te maken met een westelijke stroming. Hogedruk vinden we dan ten zuiden en zuidwesten van ons land en lagedruk trekt vanaf de oceaan naar Scandinavië. De hitte blijft hierdoor gevangen in het zuiden van Europa en wij krijgen te maken met vrij normaal zomerweer. Overdag loopt de temperatuur aan zee op naar 20 of 21 graden en in het binnenland wordt het tussen 22 en lokaal 25 graden. Donderdag lijkt een droge dag te worden met regelmatig zon, vrijdag en deels zaterdag is er meer bewolking aanwezig en valt er ook enige tijd regen. Zondag en ook begin volgende week is het veelal droog en met geregeld zon kunnen we dan spreken over heel normaal Hollands zomerweer.

Een terugkeer van de hitte zit er voorlopig niet in. De huidige pluim laat de komende 10 dagen vooral temperaturen zien die voor de tweede helft van augustus heel normaal zijn. Pas op de wat langere termijn zijn er een handjevol berekeningen die richting 30 graden gaan.

Foto voorzijde: Willy Bonnink-Naves.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen