Het Nederlandse weermodel Harmonie laat de wolken komende nacht namelijk al snel oplossen en deze uitvoer oogt dan ook het meest zonnig voor woensdag overdag. Alleen in het noordoosten en oosten volgen stapelwolken tijdens de middaguren door het stijgen van de temperatuur, maar helemaal bewolkt raakt het daarbij niet. De luchtsoort is duidelijk al wat droger dan in bijvoorbeeld ECMWF (00z) en ook het Duitse weermodel Icon-D2. Deze berekeningen laten aanzienlijk meer vocht toe en dus talloze stapelwolken ontstaan, die zich bovendien veel meer 'uitsmeren'. Dan zou de zon het best moeilijk krijgen. Lokaal is daarbij zelfs een licht buitje mogelijk. Alleen het uiterste zuiden en zuidwesten zijn in deze weermodellen woensdagmiddag vrij zonnig. Dit heeft ook invloed op de temperatuur: bij flink wat zonneschijn wordt het ruim 12 graden, maar onder hardnekkige bewolking maximaal een graad of 9-10. Wel staat er maar weinig wind en daardoor voelt het niet heel fris aan.

Vanaf donderdag wordt de aangevoerde lucht continentaal van origine en daarmee een stuk droger. Wolken lossen dan grotendeels op en de zon schijnt in veel regio's uitbundig. Niet overal, want vooral in het zuiden kunnen in eerste instantie nog wat stapelwolken ontstaan. Vrijdag verloopt in het hele land zonovergoten en ondanks dat de luchtsoort waarin we dan vertoeven van oorsprong relatief koud is, warmt de zon het aardoppervlak flink op.

Tijdens de heldere nachten die komen daalt de temperatuur op sommige plekken tot onder het vriespunt. Toch zal een toenemende oostenwind échte afkoeling een beetje tegenwerken. Misschien dat we landinwaarts ergens een keer -2 graden bereiken (vooral op beschutte plaatsen), maar daar blijft het bij. Voorbeeld: de kans op vorst voor Oost-Nederland is in de nacht naar vrijdag ruim 40% (koudste members naar -2,1 tot -2,4 graden). Overdag wordt het met flink wat zon dan al snel 12 tot 14 graden; in het zuiden en zuidoosten zijn vrijdag zelfs maxima tot circa 15 graden mogelijk. Daarmee zal het zeker uit de wind best lenteachtig aanvoelen. We zien in het ensemble van ECMWF een tiental members (dat is zo'n 20%) zelfs tot 16 graden reiken voor Limburg, dus daarmee valt ook nog rekening te houden. De gevoelstemperatuur zal door die oostenwind trouwens wel vaak enkele graden lager uitkomen.

Afgelopen weekend hebben we het al benoemd: rond de periode van 10 maart trekt een bel met koude lucht vanuit Rusland heel gestaag het oosten van Europa binnen en dat levert de nodige onzekerheid op op de langere termijn. Het betreft hier van oorsprong continentaal arctische lucht die in het (uiterste) oosten en noordoosten van Europa best nog even voor intense kou kan zorgen. Het lijkt op dit moment onwaarschijnlijk dat wij een schampschot meekrijgen van die kou-uitbraak, maar je kunt het ook niet geheel uitsluiten. We hebben de laatste jaren in maart en zelfs april vaker beleefd dat het nog makkelijk even flink koud kan worden.

Hieronder zien we de bel met koude lucht in het Europese en het Amerikaanse weermodel Europa binnentrekken op 10 maart. In delen van Finland, de Baltische Staten en Oekraïne kan de temperatuur op het 850 hPa-vlak (dat is circa 1,5 kilometer) her en der wegzakken naar -15 tot -18 graden. Daarna lijkt deze bel met koude lucht zuidwaarts te worden geblazen en warmt tegen die tijd snel op. Mochten wij een veeg van die koude lucht meepikken, want komt het wellicht tot een aantal nachten vorst in een groot deel van Nederland. Overdag daalt de temperatuur dan naar waarden iets onder de 10 graden. Geen serieuze kou dus, maar echt lenteachtig zal het tegen die tijd ook niet meer aandoen. Dit is allemaal wel hoogst onzeker, want de kans op het continueren van een zacht scenario krijgt momenteel licht de voorkeur met 50-55%. Ook de 30-daagse verwachting van ECMWF is de laatste runs opgewarmd voor de weken van 11 en 18 maart.

Na een zeer zachte februarimaand die vrijwel zonder vorst is verlopen, zien we dat de natuur minstens 2-3 weken vóór ligt op schema ten opzichte van normaal. Dat levert momenteel al hooikoortsklachten op voor mensen die daarvoor gevoelig zijn. Met de verwachte temperaturen later deze week loopt de natuur spoedig verder uit en dan zal het aantal klachten rondom hooikoorts dus ook toenemen. Een groot aantal mensen heeft bijvoorbeeld last van berkenpollen: met de huidige prognose zouden de eerste berken al in de laatste decade van maart (tussen 21-31 maart) tot bloei kunnen komen.

Niet alleen hooikoorts, maar vorstschade aan de uitlopende natuur vormt eveneens in toenemende mate een risico. Zoals dat ieder jaar eigenlijk wel tijdens één of meerdere nachten gebeurt. Dit jaar lijkt ook dat allemaal wat vroeger te vallen dan gemiddeld. Om te voorkomen dat bloesem van gewassen kapot vriest, zijn er verschillende manieren ter voorkoming van bevriezing. Daarover kun je hier het nodige lezen en bekijken. Voor de rest moeten we na een sombere en zeer natte winter vooral lekker genieten van de zonnige dagen die we tegemoet mogen zien!

Credits omslagfoto: Ria de Wit