Stofhozen gespot

Goede omstandigheden voor stofhozen

Van onze weerman

Wilfred Janssen
Stofhozen gespot

Stofhozen gespot

Wilfred Janssen
Wilfred Janssen
Wilfred Janssen 15 mei 2019 12:49 uur
Laatste update: 16 mei 2019 08:09 uur
Wat later in het voorjaar, zeker wanneer de zon echt flink in kracht toeneemt, worden regelmatig stofhozen gespot. Ook de afgelopen dagen kwamen bij ons meldingen binnen van stofhozen.

Goede omstandigheden voor stofhozen

Stofhozen kunnen erg fotogeniek zijn

In ons land komen stofhozen vaak voor. Het vaakst worden stofhozen gezien in het late voorjaar, dan zijn de omstandigheden af en toe gunstig voor dit verschijnsel. Zo ook de afgelopen dagen en vandaag.

Voor stofhozen zijn grote temperatuurverschillen nodig tussen het aardoppervlak en de lucht op enkele honderden meters boven het aardoppervlak. Onder gunstige omstandigheden kan dit temperatuurverschil soms meer dan 10 graden bedragen. In deze tijd van het jaar is de zon al erg sterk, maar zien we ook nog veel kale akkers of akkers met kleine plantjes. 

Wanneer de sterke zon op de vrij kale akkers schijnt, warmt de grond op de toplaag ontzettend op. De lucht waarin we zitten is niet ontzettend warm en daardoor ontstaat er een enorm temperatuurverschil tussen het aardoppervlak en de lucht op enkele honderden meters hoger. Lucht aan het aardoppervlak begint te stijgen waardoor een tekort van lucht ontstaat op de plaats van de opstijgende bel lucht. Om dat tekort op te vullen, stroomt warme lucht van alle kanten uit de directe omgeving naar de plaats van de opgestegen bel lucht. Die warme lucht stijgt ook weer op en alle toestromende lucht begint ook met een draaiende beweging naar het 'centrum' te stromen. In een zeer korte tijd kan er dan een snel draaiende kolom warme opstijgende lucht ontstaan. Vaak is zo'n kolom niet te zien, maar juist wel boven kale stoffige akkers, zandvlaktes en boven gemaaid drogend gras.

Vaak zwak

Stofhozen staan niet bekend om het veroorzaken van schade. Meestal blijft het ook beperkt tot het opwaaien van stof of hooi en het wegwaaien van een parasol of een tuinsetje.

Soms kunnen stofhozen flink uitpakken. In augustus 1996 braken er in Utrecht zelfs bomen af door toedoen van een stofhoos. Ook is er wel eens een stofhoos over een meetstation getrokken waardoor zeer zware windstoten werden gemeten.

Stofhozen bestaan meestal enkele seconden, maar in extreme gevallen kunnen ze wel meerdere minuten blijven bestaan!

Speel deze video af

Verschillende namen

Stofhozen worden met veel verschillende namen beschreven. De namen zijn afhankelijk van de plaats waar ze voorkomen, maar ook de geografische regio. In de volksmond worden stofhozen 'windhoosjes' genoemd. In het oosten van het land komt ook de term 'windheks' voorbij en in Limburg wordt een stofhoos wel eens een 'houvrouw' genoemd. Ook in het buitenland zijn er verschillende namen voor stofhozen. In Engelstalige landen worden stofhozen 'dust devils' genoemd, in Australië heten ze 'Willy Willy'.

Ook kan de naamgeving afhankelijk zijn van het materiaal dat een stofhoos oppakt. Boven een zandvlakte en een kale akker is het stof, maar in een gemaaid weiland worden ze 'hooiduivels' genoemd. Ook bij heidebranden en andere grote vuren komen vergelijkbare verschijnselen voor, dan heten ze vuurduivels of vuurhozen.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen