We hebben er de afgelopen maanden regelmatig aandacht aan geschonken; de droogte in Nederland. Maar waar is de regen, die normaal in Nederland hoort te vallen, de afgelopen tijd terecht gekomen? 

Heel kort door de bocht, regen valt in de nabijheid van lagedrukgebieden terwijl in de buurt van een hogedrukgebied de kans op regen erg klein is. Aan het begin van dit jaar bepaalde lagedrukgebieden het weerbeeld in ons land. Tot halverwege maart waaide tussen lagedruk boven Noord-Europa en hogedruk boven het zuiden van het continent, een westelijke wind. De aangevoerde lucht was vaak erg zacht. De winter verliep niet alleen bij ons, maar ook elders in Europa (zeer) zacht. De lucht bevatte ook veel vocht, vooral in februari en de eerste helft van maart viel er in ons land heel veel regenwater. Goed voor de natuur die nog altijd aan het herstellen was van twee zomers op rij met een behoorlijk neerslagtekort.

Midden maart veranderde de luchtdrukverdeling in Europa. Hogedrukgebieden waren juist in onze omgeving aan zet en lagedruk werd gedwongen om een zeer noordelijke of juist zeer zuidelijke koers te volgen. Terwijl Europa in Lockdown ging vanwege de Corona Pandemie, scheen juist bij ons de zon utibundig en was het vaak prachtig weer om er op uit te trekken. In Portugal, maar vooral ( het oosten van) Spanje en ook enkele delen van Italië sloeg de wisselvalligheid toe. Er viel in de maanden maart, april en mei duidelijk meer regen dan normaal. Zelfs in de zomermaanden was het in het zuiden van Europa niet zo droog als normaal. Enorme uitschieters bleven overigens grotendeels uit.

In het noorden van Europa kwam na een uitzonderlijk warme winter ook een einde aan een zeer natte periode. Vooral de maanden mei, juni en augustus verliepen hier veel droger dan gebruikelijk. Het is dan ook niet vreemd dat op dit moment in het zuiden van Noorwegen nog altijd gewaarschuwd wordt voor het gevaar van bosbranden. 

Na twee zeer droge jaren kon het overschot aan regen in met name februari en de eerste helft van maart. niet verhinderen dat in de loop van het voorjaar toch al heel snel de eerste tekenen van de droogte zichtbaar waren. Niet in de laaggelegen delen van Noord- en West-Nederland, waar het waterpeil kunstmatig op peil gehouden wordt, maar wel op de hogere zandgronden van Oost- en Zuid-Nederland. Gras begon te verdorren en in de loop van de zomer lieten steeds meer bomen hun blad al vallen. Tijdens de hittegolf in augustus was dit heel duidelijk te zien. Omdat het grondwater steeds lager kwam te staan, werd water steeds schaarser. Niet alleen voor de agrarische sector, maar ook voor de drinkwatervoorziening. 

Tijdens de laatste augustusdagen kwam het toch weer geregeld tot regen en ook begin september was het wisselvallig. Toch viel juist in de gebieden met het grootste neerslagtekort de minste regen. 

Wat het weer de komende maanden gaat doen, is een groot vraagteken. De weercomputers maken wel berekeningen voor meerdere maanden vooruit, maar hebben het ondanks sterke verbeteringen ten opzichten van 10 of 20 jaar geleden, nog geregeld mis (meer informatie over de betrouwbaarheid van bijvoorbeeld winterverwachtingen lees je hier). Wat voor herfst en winter we ook gaan krijgen, voor de natuur zou na drie zeer droge zomers, een natte winter in ieder geval heel goed uitkomen. Blijft een natte winter uit, dan zal in het voorjaar van 2021 de droogte weer snel toeslaan. 

Foto voorzijde: Gemaakt door Paul Hermans te Rotterdam, mei 2020