"De komende dagen is het wisselvallig met vaak een stevige westenwind". Deze zin zal je waarschijnlijk wel bekend voorkomen van de afgelopen winter. Want het leek er de afgelopen winter bijna op dat het iedere dag weer raak was.

En inderdaad: er waren deze winter ongewoon veel dagen met een stevige wind uit het westen. De regen kwam vooral in februari en begin maart met bakken uit de hemel.

Dat we zo vaak te maken hebben gehad met een sterke wind uit het westen deze winter komt door de zogenoemde 'Noord-Atlantische Oscillatie' (NAO). Deze NAO is niets anders dan een maat voor het luchtdrukverschil tussen IJsland en Portugal. Met dit luchtdrukverschil kunnen we verklaren waarom er deze winter zo veel wind uit het westen stond.

Dat zit zo: normaal gesproken zijn er lagedrukgebieden in de buurt van IJsland, en hogedrukgebieden nabij Portugal. Daartussen staat gemiddeld een stroming uit het westen in Europa.

De NAO geeft aan of het luchtdrukverschil groter of kIeiner is dan normaal. Is dit luchtdrukverschil groter dan normaal, dan spreken we van een 'positieve NAO'. Dan is de stroming uit het westen sterker dan normaal en wordt vaak de ene na de andere storing naar west-Europa gestuurd. Het tegenoverstelde geldt voor een 'negatieve NAO'.

Deze winter zagen we telkens weer een positieve NAO opduiken. Deze was soms zelfs bijna recordhoog. Sterker nog, in de buurt van IJsland werd deze winter de op een na laagste luchtdruk ooit gemeten voor de noordelijke Noord-Atlantische Oceaan, van 920 hectopascal. Dat is een waarde die je normaal alleen ziet bij de zwaarste orkanen!

De positieve NAO ging samen met een sterke westelijke stroming en dus ook met heel veel storingen die rap over Nederland trokken. En daardoor zagen we dus ook vaker dan nomaal een sterkere westenwind in Nederland.

De sterke westelijke stroming hing samen met een ongewoon sterke poolwervel boven de Noordpool. De poolwervel is een gigantische 'tol' op ongeveer 30 kilometer hoogte waaromheen windsnelheden tot 300 km/uur worden bereikt. Opvallend was dat deze poolwervel eind februari en begin maart bijna recordsterk was. Deze bijzonder sterke poolwervel en positieve NAO versterkten elkaar deze winter. Daardoor werd de westelijke stroming telkens in stand gehouden.

Niet alleen Nederland merkte wat van de sterke westelijke stroming. De zachte oceaanlucht werd namelijk helemaal verder over het noorden van Europa en in Rusland geblazen. Dat zorgde op veel plaatsen voor recordzachte winters. In Moskou maakte de winter het wel heel bont: daar lag de gemiddelde temperatuur in de winter zelfs boven het vriespunt! Normaal gesproken vriest het daar meer dan 7 graden...

Aan de andere kant was de winter meer richting de Noordpool juist nauwelijks of niet warmer dan normaal. Zo had Spitsbergen 'eindelijk' weer een keer een normale winter te pakken na een reeks van extreem warme winters.

De komende dagen is het afgelopen met de 'stormparade'. Sterker nog: er komen zelfs een aantal meer lenteachtige dagen aan. De details lees je hier.