Het lange hemelvaartweekend gaat nog relatief koud van start. In de nacht en vroege ochtend schommelt de temperatuur iets boven 0 graden en vlak boven de grond komt het regionaal zelfs tot een graadje vorst. Overigens is dat niet echt uitzonderlijk: de afgelopen jaren kwam het tijdens heldere nachten zelfs begin juni soms nog tot wat vorst aan de grond. Overdag schommelt de temperatuur op Hemelvaartsdag rond 16 graden, alleen aan zee en in het noordelijk kustgebied blijft het met 12 tot 14 graden een stuk kouder. Daarmee ligt de temperatuur aanzienlijk onder normaal voor half mei: normaliter mogen we al gauw waarden verwachten tussen 18 en 20 graden in deze tijd. Ook de nacht naar vrijdag toe verloopt nog relatief koud met minima van lokaal 2-3 graden.

Vanaf vrijdag overdag, maar vooral komend weekend, stroomt beduidend warmere lucht vanuit het oosten ons land binnen. Vrijdagmiddag levert dat maxima op van 15 graden aan zee tot 19 graden langs de oostgrens. Zaterdag komt landinwaarts de grens van 20 graden al snel binnen bereik. Daarbij blijft het overal droog en we kunnen flinke perioden met zon tegemoet zien. Hou wel een beetje rekening met de sterke zonkracht, want die bedraagt de komende dagen al gauw 6. Daarmee kan de huid binnen een tijdsbestek van 20 tot 30 minuten verbranden.

Zondag belooft de warmste dag van het weekend te worden. Een bel met warme lucht op grotere hoogte (de T850 stijgt boven het oosten al naar 10-12 graden) bereikt ons vanuit Duitsland. Met dergelijke waarden kan het al snel 24-25 graden worden in Limburg, Gelderland en Twente: daarmee zou plaatselijk de eerste zomerse dag van dit jaar binnen gehaald kunnen worden. Als je dat afzet tegen de afgelopen jaren is dat overigens rijkelijk laat. Het gaat zondagmiddag en -avond wel geleidelijk broeierig aanvoelen door een oplopende luchtvochtigheid. Dat zou zeer plaatselijk kunnen resulteren in een onweersbui, maar de lucht oogt zondag nogal droog voor serieuze buienvorming.

Maandag wordt potentieel de warmste dag van de komende periode. Wel heerst er momenteel behoorlijk wat onzekerheid in de temperatuurverwachting en een scherpe begrenzing tussen relatief koude en warme luchtsoort is daarvan de oorzaak. Die grens komt vrijwel boven ons land te liggen en daardoor ontstaan wellicht enorme verschillen in temperatuur tussen noordwest en zuidoost: mogelijk blijft een smalle kuststrook op slechts 12-15 graden steken, terwijl langs de oostgrens maxima tussen 25 en 27 graden tot de opties behoren. Een kleine verschuiving van het koufront west of oost kan grote gevolgen hebben voor het weerbeeld op maandag.

Uiteraard ontstaan aan de warme zijde van het front in zo'n situatie onweerskansen. Niet alleen boven de oostelijke helft van Nederland, maar waarschijnlijk ook in Duitsland. Zeker wanneer de temperatuur de zomerse grens van 25 graden overschrijdt is er in vrij ruime mate voeding beschikbaar (mogelijk tot rond 2000 J/kg CAPE) voor enkele forse onweersbuien met kans op hagel. Deze buien bevinden zich in een gebied met heel weinig stroming, waardoor ze bijna stil hangen. Dat scenario kan dan zeer plaatselijk ook wateroverlast opleveren, iets wat we de afgelopen weken vaker hebben gezien. Wanneer de warme lucht oostelijker uitkomt, ontstaan de buien uiteraard ook oostelijker en zullen ons dan grotendeels missen. Iets wat we de komende dagen verder moeten afwachten.

Foto omslag: Peter van der Schoot