Zaterdag is de warmste dag van deze week en wellicht zelfs van deze gehele julimaand. Een lobje met tropische lucht uit Spanje (de temperatuur op anderhalve kilometer hoogte gaat naar circa 17 graden) trekt zaterdagmiddag en -avond over ons land. Op 'leefniveau' zorgt dat bij flink wat zonneschijn voor temperaturen rond een tropische 30 graden, in het zuidoosten is plaatselijk 32 graden mogelijk. Daarbij gaat het behoorlijk broeierig aanvoelen. Hoe breed de opklaringen worden is nog wel een onzekere factor, want de lucht is erg vochtig en laat soms alsnog vrij veel bewolking toe. Dat zagen we vrijdag regionaal nog terug in de praktijk.

Daarna volgt een onweerskans. Tegen zaterdagavond nadert een zogenaamde thermische vore het zuiden van ons land en deze zone schuift de uren daarna verder noordwaarts. Langs de vore 'botsen' twee verschillende windrichtingen als het ware op elkaar, waardoor de lucht nog maar één kant op kan: omhoog. Vanaf dat moment kan de aanwezige potentiële onstabiliteit (CAPE) benut worden. Er is zeker in de zuidelijke provincies en dieper landinwaarts sprake van 1000-1500 J/kg aan CAPE, zeer lokaal boven België nog wat meer. Daarbij bedraagt de windschering veelal 20 knopen, maar gedurende de avonduren loopt dit geleidelijk verder op naar 25-30 knopen. Daarmee is het buientype meestal 'multicell'. Dat is beduidend minder dynamisch ontwikkeld dan vorige week dinsdag, toen de situatie zelfs een heuse supercell toeliet over het zuidoosten en oosten van Nederland. Zoiets zit er nu niet in.

.

De twee kaartjes hieronder tonen een progtemp, ofwel een verticale dwarsdoorsnede van de atmosfeer. De rode lijn is de luchttemperatuur, de blauwe lijn is het dauwpunt. Binnen het gebied tussen de rode en zwarte lijn zien we hoeveelheid onstabiliteit. Rond de 1500 meter hoogte bevindt zich overdag nog een inversie, een luchtlaag die aanvankelijk buienvorming tegenhoudt. De kans is groot dat ook 's avonds zich uiteindelijk buien vormen met een hoge wolkenbasis. Daarbij moeten we denken aan 1700 tot 2000 meter. Zeker eventuele buien later in de avond en tijdens de nacht naar zondag zullen "elevated" zijn, anders gezegd vanaf grotere hoogte gevoed.

Zondag overdag nadert vanuit het zuidwesten een koufront. De naam zegt het al: achter dit front komen we in veel koudere zeelucht terecht en is het voorlopig weer gedaan met het warme zomerweer. Tot die tijd komen buien voor en niet alleen langs het koufront kunnen daar actieve exemplaren tussen zitten; de hele periode van vore tot koufront is de lucht onstabiel genoeg voor de vorming van een stevige regen- of onweersbui. Zondagnacht zou dat plaatselijk nog aanleiding kunnen geven tot een mooie bliksemshow. In een tijdvak van 24 uur is zeer lokaal meer dan 40 millimeter neerslag mogelijk. Wanneer zo'n hoeveelheid binnen korte tijd valt, kan dat uiteraard kortdurend aanleiding geven tot wateroverlast. Verder laat deze situatie bij de meest actieve buien middelgrote hagel (2-3 cm) toe en er zijn windstoten mogelijk tot ruim 75 km/uur. In tegenstelling tot vorige week worden nu geen overdreven hoge windsnelheden verwacht, doordat er minder windschering aanwezig is en ook de grenslaag blijft veel vochtiger dan op 9 juli. En droge lucht onderin de atmosfeer werkt zware windstoten juist in de hand. Het risico op serieuze overlast of schade oogt minimaal.

Als de warme lucht verdreven is, staat ons andermaal een vrij koele zomerweek te wachten. Vooral maandagmiddag en dinsdag zien we een grote kans op buien en zeker dinsdag bereikt de temperatuur nauwelijks 20 graden. Daarna komt de zon vaker tevoorschijn en worden juist de nachten een stuk frisser met minima soms omstreeks 10 graden. Ook is er dan kans op nevel of (grond)mist in de vroege ochtend. Pas richting volgend weekend draait de stroming weer wat meer naar zuidwest en stijgt het kwik richting gemiddelde waardes voor deze tijd van het jaar. 

.

Foto omslag: Marlijn Hartendorp (Vlaardingen, 9 juli)