Het aantal natuurbranden dat wekelijks wordt waargenomen zal deze maand bij een gemiddeld verloop van het seizoen geleidelijk toenemen. Begin juni varieert het aantal waargenomen branden van 0 tot 16 en ligt het gemiddelde op 6. In enkele weken tijd zullen deze waarden stijgen naar gemiddeld 27 brandhaarden met een spreiding van 4 tot 72. Dit betekent dat later deze maand, ook bij een uitzonderlijk rustig verloop van het seizoen elke week natuurbranden voorkomen. Het is veel waarschijnlijker dat het aantal branden flink zal toenemen.

De meeste branden komen gemiddeld in juli en augustus voor. Begin augustus valt de piek met gemiddeld 80 branden. De totale oppervlakte van de grond die per week in de as wordt gelegd is dan ook het grootst. Het gaat dan om gemiddeld 32.000 tot 35.000 hectare grond.

Ook in de herfst komen veel branden voor, al neemt het aantal wel af. Eind november en begin december zijn natuurbranden veel ongebruikelijker, maar het natuurbrandseizoen bestrijkt het hele jaar en heeft alleen pieken en dalen.

Gemiddeld wordt jaarlijks meer dan 358 duizend hectare grond door ruim duizend branden verwoest. Ter vergelijk, provincie Zuid-Holland heeft een oppervlakte van 340 duizend hectare. In 2017 betrof de totale hoeveelheid in de as gelegd oppervlak 989 duizend hectare. Dit is de hoogste waarde sinds het begin van deze metingen in 2006.

Daarbij moet worden opgemerkt dat grootte van de branden die worden waargenomen in EFFIS ongeveer 30 hectare beslaat. Sinds 2018 kunnen ook kleinere branden waargenomen worden. De kleinste branden blijven ongedetecteerd, maar het in EFFIS weergegeven oppervlakte komt overeen met 95% van de werkelijke waarde.

Opvallend is dat ook februari en maart sinds een aantal jaar een duidelijke piek laten zien in het gemiddelde aantal branden. Eind maart zijn dit er gemiddeld zelfs 54. Toch valt het oppervlak dat opbrandt mee vergeleken met de branden in de zomer. In de zomer is het aantal branden groter en verbrandt in verhouding ook meer land.

In april en mei verloopt het natuurbrandseizoen gemiddeld wat rustiger. In het Middellandse Zeegebied kunnen makkelijker buien ontstaan. Het zeewater is nog relatief koud terwijl het land door de lentezon flink in temperatuur stijgt. Koele lucht over een warm oppervlak leidt tot een onstabiele atmosfeer.

Grote delen van de gebieden rond de Middellandse Zee hebben de afgelopen weken te maken gehad met buien. Dit is te zien aan de Build Up Index volgens de Fire Danger Forecast van EFFIS. In de groene gebieden is geen sprake van langdurige droogte. Dit betekent niet dat het aantal natuurbranden deze zomer zal meevallen. Tijdens een periode van droogte kan het meeste vocht in de toplaag van de grond in enkele weken tijd verdwijnen. Daarnaast is een groot deel van de neerslag van stortbuien afgevoerd naar zee en niet opgenomen door de bodem.

De gegevens in dit artikel zijn afkomstig van EFFIS. Dit European Forest Fire Information System maakt gebruik van satellietmetingen om natuurbranden te detecteren. De meeste branden komen in het zuiden van Europa voor en de gemiddelden en spreiding voor de Europese landen rond de Middellandse Zee zijn gebaseerd op metingen in de periode 2006-2022.

De seizoenstrend is na te lezen op de site van EFFIS.

Uitgelichte foto: Wim Danhof