Voor het maken van de weersverwachting worden tegenwoordig altijd weermodellen gebruikt, computerberekeningen die de atmosfeer in de toekomst simuleren. Twee van de meest gebruikte weermodellen zijn in de afgelopen periode vernieuwd, waardoor de computerberekeningen weer een stukje nauwkeuriger zijn. 

Vanaf vandaag kunnen we daar de vruchten van plukken. Het Europese weerinstituut heeft haar wereldwijde weermodel gisteren een update gegeven, bij het Amerikaanse weerinstituut volgt vanavond een enorme update van hun wereldwijde weermodel.

Dankzij deze veranderingen is de weersverwachting van het Europese weerinstituut 1 tot 2% beter geworden, in sommige werelddelen zelfs tot 5% verbetering. Het weermodel van de Amerikanen heeft ook een stap gemaakt van ongeveer 2 tot 5%. Een verbetering van 5% klinkt erg marginaal, maar gezien over een periode van 5 dagen maakt het wel een verschil. Nu is de berekening op 5 en een kwart dagen net zo nauwkeurig als de verwachting op precies 5 dagen tot en met de berekeningen van eergisteren.

De weermodellen zijn tegenwoordig veel nauwkeuriger dan 38 jaar geleden, toen weermodellen in hoog tempo in opkomst waren. Een weersverwachting door een weercomputer in die tijd was voor drie dagen vooruit ongeveer net zo goed als nu voor ongeveer 7 dagen vooruit!

De winst is in de afgelopen decennia niet gehaald in de vernieuwing van de berekeningen zelf. De natuurkundige regels waarmee de computers rekenen, zijn in al die jaren niet veranderd. Wat vooral heeft geholpen is de explosieve toename van de computerkracht en gedetailleerde waarnemingen door radars, satellieten en instrumenten op vliegtuigen. Modellen kunnen daardoor met meer rekenpunten werken en krijgen een veel beter driedimensionaal beeld van de atmosfeer als start van de berekeningen dan dat dat 38 jaar geleden het geval was. De uitkomst van de berekeningen wordt daardoor vanzelfsprekend ook beter.

Een perfecte verwachting van een weercomputer bestaat niet en zal ook nooit bestaan. Hoe veel rekenpunten we een weercomputer ook geven, we zullen nooit een weercomputer kunnen voorzien met de exacte toestand van de atmosfeer op één specifiek moment. Zo lang we een weercomputer niet die exacte toestand van de atmosfeer mee kunnen geven, is het maken van een perfecte weersverwachting met een weercomputer onmogelijk.

Dat perfect onmogelijk is, wil niet zeggen dat we er nooit in de buurt komen. Lokale weermodellen zijn al in staat om op zeer hoge resolutie individuele onweersbuien te berekenen. Over een niet al te lange tijd (wellicht medio 2025) zullen ook wereldwijde weermodellen beschikken over deze capaciteit. Mogelijk worden de weersverwachtingen dan weer een stuk beter.

Omdat weermodellen nu al goed presteren, is het aanbrengen van verbeteringen ook steeds moeilijker. Vergelijk het maar met de wereldrecords op de 100 meter sprint: vroeger ging het tienden, wat later honderdsten en tegenwoordig komt het op duizendsten van een seconde aan. De verbetering is er, maar de verschillen worden steeds kleiner.