Zodra het een paar dagen warm weer is wil de term hittegolf soms snel in de media verschijnen. Echter om van een hittegolf te kunnen spreken moet de temperatuur wel aan bepaalde voorwaarden voldoen en de hitte moet minimaal 5 dagen in het land blijven.

Om aan een landelijke hittegolf te voldoen moet er op het hoofdstation in De Bilt van het KNMI minimaal 5 dagen op rij een temperatuur van 25 graden of meer worden gemeten. Op 3 van die dagen moet een maximumtemperatuur van 30 graden of meer worden geregistreerd. Voor de duidelijkheid, het kan dus zo zijn dat in bijvoorbeeld Groningen niet wordt voldaan aan de temperatuurreeks maar dan nog spreekt men van een landelijke hittegolf.

Het kan heel goed voorkomen dat aan de bovenstaande voorwaarde wordt voldaan op een ander KNMI station dan De Bilt. In dat geval spreekt men van een regionale hittegolf. In het noorden komen de minste hittegolven voor, in het zuiden de meeste en de langste.Ook langs de kust is een hittegolf moeilijk. Tropische warmte komt daar weinig voor.

In België wordt dezelfde voorwaarde gehanteerd als in Nederland. Voor een landelijke hittegolf moet op het KMI hoofdstation in Ukkel aan die voorwaarde worden voldaan.

Toch zijn er ook landen die een andere definitie voor een hittegolf hebben. In Denemarken bijvoorbeeld moet er meer gerekend worden om tot een hittegolf te komen. Daar moet drie dagen op rij in minimaal vijftig procent van het land een temperatuur van 28 graden of meer worden gemeten. In Duitsland is er geen vaste definitie voor een hittegolf. Grofweg wordt gezegd een periode van van minimaal 5 dagen waarop het tenminste 30 graden wordt.

In Zweden wordt een periode van vijf dagen op rij met een temperatuur van 25 graden als hittegolf gekenmerkt. In grote landen kan zelfs per regio de definitie van hittegolf anders zijn.

Ook de WMO (Wereld Meteorologische Organisatie) kent geen officiële definitie. In documentatie wordt wel vaak de definitie aangehaald dat het 5 dagen op rij tenminste 5 graden warmer moet zijn dan het maximum langjarige gemiddelde voor die dag.