De meteo-tsunami is een verschijnsel dat jaarlijks meerdere malen voorkomt, vooral in de maanden rondom de zomer, grofweg van mei tot en met september. Een ander woord voor het fenomeen is seiche.

Golven op het water worden normaal opgewekt door de wind. Als het waait, wordt het wateroppervlak in beweging gebracht doordat de luchtstroom tegen het water aanduwt. Als de wind wegvalt, blijven de golven nog een tijdje doorgaan. Dat noemen we deining.

Er zijn ook andere manieren om golven te krijgen. Het bekendste voorbeeld is de tsunami, als een aardplaat onder water in een schok naar boven of naar beneden gaat. Hierdoor wordt het bovenliggende water ineens opgetild of naar beneden getrokken. Dat levert een schommeling in het water op, een golf, die zich vervolgens horizontaal verplaatst.

Een dergelijke zeer snelle verandering van luchtdruk komt soms voor bij zware onweersbuien. Dit noemen we ook wel een onweersneus.

Vlak voordat de onweersbui aankomt, daalt de luchtdruk iets, om vervolgens heel snel en sterk te stijgen, wanneer de bui passeert. De drukstijging komt doordat zeer koude lucht van hogeraf naar beneden komt door regen en valwinden. Koude lucht is zwaarder en daardoor stijgt de luchtdruk.

In onderstaand schema is weergegeven wat een zware onweersbui met het water doet. Voordat de bui aankomt, daalt de luchtdruk iets. Dat 'trekt' het water iets omhoog. Vervolgens precies onder de bui is een sterke daalbeweging van koude lucht, die 'drukt' het water wat omlaag. Hierdoor ontstaat de vloedgolf.

Normaal gesproken varieert de luchtdruk nooit meer dan enkele hPa per uur. Dat zijn verschillen die geen golven op het water kunnen opwekken. In moeilijke woorden: de opwaartse druk van het water is nagenoeg altijd in evenwicht met de neerwaartse luchtdruk en de druk van de zwaartekracht. Alle golven zijn dan enkel het resultaat van wind en deining.

Een extreem voorbeeld van een meteo-tsunami kwam voor op woensdag 11 juli 1984. Op die dag passeerden er twee buienlijnen met zwaar onweer over Nederland. Op het IJsselmeer ontstond een vloedgolf die ervoor zorgde dat de sluizen bij Lemmer spontaan opengingen door de schommeling in de waterstand.

Heel recent kwam een meteo-tsunami voor op maandag 29 mei 2017. In de nachtelijke uren trok een zware onweersbui langs de westkust, waarbij een tweetal vloedgolven ontstond, die over de stranden van Zeeland en Zuid-Holland spoelden. Er was onder andere bij Katwijk en Noordwijk schade aan strandmeubilair. 

Boven: De vloedgolf op 29 mei aan bij Katwijk.

Onder: De vloedgolf in Zandvoort.

Hieronder de radarbeelden van 29 mei 2017, waarop de zware onweersbuien te zien zijn die langs de kust trokken. Deze buien veroorzaakten de meteo-tsunami.