Wat is zonkracht?

Wat is zonkracht?

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 18 juli 2024 18:30 uur
Laatste update: 8 augustus 2024 11:32 uur
Wat is zonkracht? De zonkracht is een maat voor de hoeveelheid ultraviolette straling in het zonlicht dat de aarde bereikt.

Wat is zonkracht?

De UV-index of zonkracht is een maat voor de hoeveelheid utraviolette straling. De zonkracht is afhankelijk van de stand van de zon ten opzichte van de waarnemer, en de 'doorlaatbaarheid' van de atmosfeer. Indien de atmosfeer tussen de waarnemer en de zon veel stof, of vocht vervat wordt het UV-zonlicht enigszins tegengehouden. Ook de hoeveelheid wolken is bepalend voor de hoeveelheid UV-straling die het aardoppervlak bereikt.

Live zonkracht, gemeten door RIVM

Hierboven de zonkracht zoals deze dagelijks wordt gemeten door het RIVM.


Op een zonnige dag zal de zonkracht hoger zijn op het water. De UV-straling wordt namelijk door water gereflecteerd. Ook hagelwitte stranden of een sneeuwdek versterken de zonkracht.

Ozon

Ozon heeft ook een absorberende werking op ultraviolet licht en is zeer belangrijk voor het leven op aarde. De hoeveelheid ozon is iedere dag verschillend. Hoe meer ozon zich bevindt tussen de zon en de waarnemer, hoe meer het UV-licht wordt gefilterd.

Ulraviolet licht heeft een schadelijke werking op mens en natuur. Het verbranden van de huid is het bekendste neveneffect van ultraviolet licht op onze huid. Veel ernstiger is huidkanker dat ook kan optreden wanneer de huid lang en vaak aan het ultraviolette licht wordt blootgesteld. Ook staar kan een gevolg zijn van veelvuldig blootstelling aan direct zonlicht.

Niet alleen de hoeveelheid zonlicht is bepalend voor de aantasting van de huid. Ook de huid zelf is een belangrijke factor. De ene huid is gevoeliger voor UV dan de ander.

Temperatuur is niet bepalend

Hoe hoger de zon aan de hemel staat, hoe meer UV-zonlicht de waarnemer kan bereiken. De zonkracht is in de zomer dan ook hoger dan in de winter. De temperatuur heeft geen invloed op de zonkracht.  Onbewolkt weer en 15 graden op 18 april of 25 graden op 18 april maakt voor de zonkracht niet uit. Wel is het natuurlijk zo dat temperaturen in de zomer makkelijk hogere waarden halen, als de zon langer en hoger aan de hemel staat.

In de winter is de zonkracht 1 of 2 en nauwelijks schadelijk. In de zomer kan de zonkracht in Nederland oplopen naar 7 of 8. Een onbeschermde huid kan dan makkelijk verbranden en een goede bescherming is belangrijk. In Zuid-Europa kan de zonkracht makkelijk  oplopen naar 10 tot 13.

Weren, kleren, smeren

Op dagen dat het zonnig is, wordt er gewaarschuwd voor de zon. Met zonnebrandcrèmes kan je de huid beschermen. Ook hoofddeksels en T-shirts met lange mouwen zorgen voor een goede bescherming. Met name in de warme landen is het ook verstandig om in de middag uit de zon te gaan wanneer de zon het hoogst aan de hemel staat. Zo weer je de zon en beperk je het gevaar van de zonkracht.

Het Huidfonds geeft uitgebreide informatie over verstandig zonnen. Die pagina vind je hier.



Vitamine-D

Natuurlijk moet je niet wegduiken als de zon schijnt. Het gaat erom dat je verstandig met de zon omgaat. Bescherm je goed. Vergeet niet dat de zon ook positieve effecten heeft. Zo maakt het lichaam vitamine D aan en dat is goed. Ook zijn de meeste mensen vrolijker en meer opgewekt als de zon schijnt. Het geestelijk gestel krijgt dus ook een boost.

Zonkrachttabel

Hieronder staat de zonkrachttabel zoals die door het KNMI en Weerplaza wordt gehanteerd. Uitgangspunt is hierbij een gevoelige en onbeschermde huid:

In deze tabel zie je bij welke zonkracht en huidskleur hoe lang het duurt voordat je huid verbrand.

HET KNMI en ESA publiceert een zonkrachtverwachting voor Europa en Noord-Afrika. De verwachting geldt voor een heldere hemel.

Hieronder kan je zien hoe onze widget zonadvies op maat werkt. Dat is handig. Op basis van waar je bent, hoe lang je naar buiten gaat en wat je gaat doen, krijg jij het beste advies om je te beschermen tegen de zon. Je kan de widget ook op je eigen site zetten. Hier vind je de code: Weerwidgets.

Speel deze video af

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen