Vliegtuigstrepen worden in de luchtvaart contrails of cotra's genoemd. Het woord contrail is een samentrekking van condensation en trail (spoor). 

Vliegtuigstrepen ontstaan op grote hoogte, meestal boven de 10 kilometer. De lucht is daar erg koud, vaak kouder dan 40 graden. Koude lucht kan maar weinig waterdamp bevatten. De motoren van een vliegtuig produceren uitlaatgassen. In die uitlaatgassen zit veel waterdamp. Deze waterdamp wordt met hoge snelheid in de koude lucht gepompt. De koude omgevingslucht kan de toegevoegde waterdamp niet als gas bevatten en dus volgt er condensatie of sublimatie. Het gevolg is een witte wolk in de vorm van een lijn omdat het vliegtuig doorvliegt.

Als de omgevingslucht erg droog is zal de vliegtuigstreep maar kort te zien zijn en weer snel verdampen. Is de lucht daarentegen juist al vrij vochtig dan kan de vliegtuigstreep lang bestaan en lang zichtbaar blijven. De wind op hoogte kan de vliegtuigstreep ook nog doen uitwaaien waardoor het door deze kunstmatige wolken flink bewolkt kan worden. Vooral in gebieden waar druk vliegverkeer is kunnen vliegtuigstrepen de zon zelfs afschermen. 

Net als alle andere wolken, hebben vliegtuigstrepen een effect op de stralingsbalans van de aarde. Zonlicht wordt deels weerkaatst door contrails en langgolvige straling die de aarde uitstraalt wordt door de vliegtuigstrepen deels vastgehouden. Onderzoek heeft zo aangetoond dat vliegtuigstrepen op een bepaalde manier invloed hebben op het broeikasteffect. Het IPCC doet onderzoek naar het effect van vliegtuigstrepen op het klimaat. 

Complotdenkers, overal in de wereld hebben het idee dat vliegtuigen moedwillig chemische stoffen verspreiden in de atmosfeer. De vliegtuigstrepen zouden daarbij als camouflage worden gebruikt. Tot op heden is er geen bewijs gevonden dat er ook daadwerkelijk chemische middelen moedwillig in de atmosfeer worden gespoten door vliegtuigen.