Dit artikel is geschreven door onze wintersportexperts Rob Koenders en Mark van der Putte. Zij zullen dit seizoen vaker voor Weerplaza toelichting geven op interessante ontwikkelingen wat betreft skiën en snowboarden.

Terwijl in Nederland warmterecord na warmterecord gebroken wordt, speuren een aantal van ons de sneeuwcams in de bergen alweer af in de hoop wat wits te zien. Eventjes leek er wat sneeuw van betekenis te vallen, maar dit smolt helaas vrij snel weer helemaal weg. Desondanks begint het behoorlijk te kriebelen. Misschien heb je al geboekt voor de kerstvakantie of de voorjaarsvakantie, maar dat betekent dat het voorlopig blijft bij plaatjes kijken. 

Wat niet bij iedereen even bekend is, is dat de eerste gebieden rond deze tijd al open zijn, klaar voor de eerste wintersporters. Een uitgelezen kans om de “first tracks” van het komende seizoen in de sneeuw te zetten, en ook nog beter voor de portemonnee! 

In de herfstvakantie richting de sneeuw gaan heeft namelijk een aantal grote voordelen: 

• Het is rustig op de weg, geen Zwarte Zondagen met ellenlange files
• Goedkope accommodatie en skipassen, want het is nog geen hoogseizoen 
• Relatief goedkope vluchten en treinreizen naar de wintersportgebieden
• Rustig op de pistes
• En niet te vergeten: je bent de eerste die mooie wintersportverhalen kan vertellen tegen je vrienden of op je werk

De skigebieden die het eerste open zijn, zijn natuurlijk de regio's die al vroeg in de herfst met koud weer en sneeuwval te maken hebben. Daarvoor moet je dus in het noorden van Europa zijn of hoog in de bergen op de gletsjers.

En om maar gelijk met de deur in huis te vallen, de condities op de meeste gletsjers zijn verre van goed te noemen helaas. Na een sneeuwrijke winter met o.a. record sneeuwhoogtes in Zwitserland waren de voortekenen voor de gletsjers deze zomer prima. Maar net zoals in ons land is het sinds de lente bijna onafgebroken (extreem) warm en zonnig geweest in de Alpen. Op de meeste gletsjers is de sneeuw in de loop van de zomer weggesmolten en skiën op het blanke gletsjerijs is geen pretje. Sowieso zijn er tegenwoordig niet veel gletsjergebieden meer over die de hele zomer door de liften voor de wintersporters laten draaien. Uitzondering zijn de Hintertuxer Gletscher in Oostenrijk en Zermatt in Zwitserland. 

Ondanks dat er nog geen dik pak sneeuw is gevallen in het hooggebergte kan er op dit moment op meerdere plaatsen geskied en gesnowboard worden. We zetten de gebieden op een rijtje.

In het noorden van Scandinavië kun je al vrij vroeg in het seizoen terecht voor de wintersport. Wat dacht je van Ruka Kuusamo in Fins Lapland? Een gebied wat al op 5 oktober dit jaar de pistes heeft geopend, en wat vaak genoemd wordt als het beste skigebied van Finland. De pistes zijn geopend van 9:30 tot 19:00 uur (!) voor de mensen die er echt geen genoeg van kunnen krijgen. En als extraatje heb je nog kans om het noorderlicht te zien ook.

Ondanks dat in de Alpen de condities niet optimaal zijn dit jaar kun je toch op een flink aantal plekken terecht de komende weken. De eerste gedachte bij skiën in oktober is natuurlijk: gletsjers. En dat is grotendeels waar. Ik zeg grotendeels, want er is in de Alpen één gebied wat een uitzondering vormt op deze regel: Kitzbühel. 

Hier maken ze dit jaar voor het eerst gebruik van een techniek die ze in Scandinavië al meer dan 20 jaar gebruiken:  “snow farming”. Dit houdt in dat ze vorige winter een grote hoeveelheid sneeuw bij elkaar hebben geveegd, dit hebben afgedekt met isolerend materiaal en het zo hebben gepreserveerd. Zo is het skigebied in Kitzbühel er in geslaagd om al op 13 oktober al open te gaan! 

Het grootste deel van de sneeuw overleeft dus de zomer en wordt in oktober weer verdeeld over twee pistes op de Resterhöhe (1700-1900m). Na de tijdelijke opening van afgelopen weekend, bij zonnig weer en 15°C, is het gebied vanaf komende zaterdag dagelijks geopend. 

In Oostenrijk zijn inmiddels alle gletsjergebieden geopend, zij het in de meeste gebieden nog wel met beperkingen wegens gebrek aan sneeuw. In Tirol zijn de Kaunertaler Gletscher, Pitztaler Gletscher, Sölden (voorlopig alleen op de Rettenbach), Stubaier Gletscher en de Hintertuxer Gletscher open. Ook de Kitzsteinhorn (Kaprun) in het Salzburgerland en de Mölltaler Gletscher in Karinthië hebben de liften voor je aangezet.

Ook in Zwitserland zijn er al enkele skigebieden open. In het welbekende Saas-Fee kun je je hart ophalen, daar zijn de condities uitstekend, evenals in Zermatt. Deze gebieden liggen zo hoog, dat je hier waarschijnlijk de beste omstandigheden hebt van het hele Alpengebied. Maar gebieden zoals St Moritz, de Titlis gletsjer in Engelberg, of de Vorab gletsjer bij Flims zijn de komende weken naar verwachting helaas nog gesloten. 

In Italië zijn de Schnalstaler Gletscher (Val Senales) en het Stilfserjoch (Passo di Stelvio/Bormio) geopend. Dit laatste gebied is als enige alleen in het zomerseizoen geopend. Het skigebied ligt namelijk bovenop de Stelviopas (2750m), die van november tot mei onbegaanbaar is wegens te veel sneeuw. Overigens waren de skicondities hier begin september nog prima na een vers pak sneeuw, ik heb daar zelf toen een paar dagen kunnen skiën.

Mocht je beslist naar Frankrijk willen, dan hoef je niet lang na te denken waar je heen gaat. Slechts één gebied is op dit moment open, namelijk La Grande Motte (Tignes).

Dat de gletsjers open zijn, betekent niet dat de condities ook ideaal zijn, soms zelfs verre van. Maar vrees niet. Vorig jaar begon het op 22 oktober flink te sneeuwen in de Alpen en konden we genieten van fantastische condities in de periode daarna. En geloof het of niet, dit jaar lijkt dat scenario zich te herhalen. De belangrijkste modellen lijken op een echte “Nordstau” situatie aan te sturen, wat inhoudt dat koude vochtige lucht wordt aangevoerd vanuit het noorden, richting de Alpen. Als dit scenario uitkomt, zal dit rond 23 oktober resulteren in forse sneeuwval aan de noordkant van de Alpen. Fingers crossed! Voor nu: tijd om de ski's te slijpen en een herfstvakantie naar de sneeuw te boeken!