Tussen mei en augustus hebben we met enige regelmaat zonnige dagen waarop de temperatuur flink stijgt. Wanneer de luchttemperatuur boven de 25 graden uitkomt, warmt het water langs onze Noordzeekust in korte tijd snel op en dat levert de vorming van algen op. Uiteraard gedijt de ene algensoort beter bij warm weer dan de andere soort, maar zeevonk doet het doorgaans uitstekend tijdens zomerweer! 

.

Als je dichtbij zee woont of op vakantie bent geweest langs de kust, dan heb je vast wel eens een blauwe, lichtgevende gloed gezien. Uiteraard moet het dan wel bijna donker zijn. Maar wat is zeevonk nu eigenlijk precies? Het gaat om een eencellig organisme, een algensoort, die zich in hoog tempo kan vermenigvuldigen als de omgevingstemperatuur (van het water dus in dit geval) in korte tijd snel stijgt. Een 'snelle opwarming' is in deze situatie relatief: 0,5 graden stijging op één dag kan al ruim voldoende zijn voor een explosie van zeevonk. Dit kan op dagen met 25 graden en volop zon al makkelijk haalbaar zijn, in het vroegere voorjaar zelfs al vanaf 18-20 graden. Instraling van de zon is wel een belangrijke factor, zodat het water tot op iets grotere diepte ook daadwerkelijk opwarmt.

Na een warme zomerdag hebben de zeevonk-algen zich vermenigvuldigd en wanneer het donker wordt begint het echte spektakel pas. Bij beweging van het water, en dus van de algen zelf, vindt een soort chemische reactie plaats waardoor de zeevonk tijdelijk felblauw oplicht. Dit kun je doorgaans pas waarnemen vanaf een half uur na zonsondergang. Zodra je heel veel algen bij elkaar hebt drijven, 'verspringt' die chemische reactie als het ware van alg naar alg en zo kan zich een waar schouwspel van 'lichtgevend water' ontwikkelen. De afbeeldingen in dit artikel zijn gemaakt met een lange sluitertijd (dat betekent wanneer je camera één lange foto maakt waarbij alle licht op 1 foto wordt gezet), maar zeevonk kan visueel ook echt zo felblauw zichtbaar zijn. Dit is erg spectaculair om te zien!

Nu zullen veel mensen zich natuurlijk afvragen: zijn er hotspots om zeevonk te zien, of is de kans overal ongeveer even groot? Het antwoord is volmondig JA, er zijn zeker hotspots! Bij sommige badplaatsen keert zeevonk elk voorjaar in grote getale terug en dan met name op plekken waar het zeewater overdag niet teveel beweegt. Bijvoorbeeld in een wijde omgeving van de Maasvlakte, de Oosterschelde in Zeeland, maar op ook talloze andere plaatsen in Zuid- en Noord-Holland komt het fenomeen voor. Daarnaast kent het Waddengebied ideale stekjes voor de vorming van zeevonk.

Het best kun je kijken op plaatsen waar het zeewater overdag het sterkst opwarmt, ofwel plekken met de minste beweging. Zolang het water aan de oppervlakte namelijk niet de kans krijgt om te mengen met koude stromingen onderin, zal het sneller opwarmen dan pal langs de kustlijn. Dit kan bijvoorbeeld in een aparte afwatering zijn in stilstaand water, maar ook haventjes of sluizen uit de wind stimuleren de ontwikkeling van zeevonk.

Mocht je de komende dagen nou naar zee afreizen en mooie foto's of filmpjes van zeevonk maken? Stuur ze ons dan gerust in! Wellicht gebruiken we ze op onze sociale media of de website.

Foto omslag: Wouter van Bernebeek (30 juni 2020)