In het afgelopen etmaal, vanaf zondag 10:00 uur tot en met maandag 10:00 uur, is op de natste plaatsen in ons land volgens de neerslagradar ongeveer 140 millimeter gevallen. De hoogste grondmeting is 112.7 millimeter geweest in het Gelderse Meddo. Met 53.6 millimeter was KNMI-station Hoogeveen de natste van de officiële geautomatiseerde KNMI-stations in ons land.

Even voor het beeld: in een gemiddelde junimaand valt 68 millimeter gemiddeld over het land. Op sommige plaatsen is dus bijna twee keer de maandhoeveelheid gevallen! Niet gek dat dit tot wateroverlast heeft geleid.

Volgens de opgetelde radarbeelden was niet de Achterhoek het natst, maar de regio net ten noorden van het Drentse Hoogeveen. Volgens de neerslagradars in ons land is op de natste plaats, ergens nabij Beilen, 139.7 millimeter gevallen, een stuk meer dan in het Achterhoekse Meddo.

Of die hoeveelheid ook daadwerkelijk is gevallen, ergens nabij Beilen, is niet met zekerheid te zeggen. Uit deze regio hebben we helaas geen waarnemingen vanaf de grond, dus de radardata zijn de enige gegevens waar we op dit moment vanuit kunnen gaan.

Typisch voor dit soort hoosbuien zijn de enorme lokale verschillen. De ene plaats heeft te maken gehad met wateroverlast, terwijl het soms nog geen kilometer verderop zo goed als droog was! Dat is op de opgetelde radarbeelden goed te zien. Zeker in Utrecht en in de stadsregio Arnhem/Nijmegen zie je dat er plaatsen zijn met meer dan 35 millimeter neerslag, terwijl nog geen kilometer verderop nog geen 5 millimeter is gevallen.

De neerslagradars in Nederland maken elke vijf minuten een scan van onze atmosfeer. Deze scans kunnen we gebruiken om de neerslagintenstiteit te bepalen en vervolgens de neerslagsom te berekenen over een periode van vijf minuten. Door alle radarbeelden van een periode bij elkaar op te tellen, krijg je een beeld van de hoeveelheid gevallen neerslag.

Het voordeel van het bepalen van de neerslagsom met behulp van de neerslagradars is dat je heel snel en vrij nauwkeurig een beeld krijgt van de ruimtelijke verdeling van de gevallen neerslag: waar viel de neerslag en hoe veel? Het nadeel van de radardata is dat de meting onnauwkeuriger wordt naarmate de meting verder van de radar wordt verricht. Ook kunnen processen onderin de atmosfeer voor een afwijking zorgen. 

Ook worden foute radarmetingen ook meegenomen in het berekenen van de neerslagsom. Op het kaartje is dat goed te zien boven de Noordzee. Boven land is de kwaliteit van de data gelukkig wel een stuk beter.

Achteraf worden bij het KNMI de radarbeelden waar nodig gevalideerd en gekalibreerd. Uiteindelijk zullen we daardoor een nog beter beeld krijgen van de gevallen neerslag. Helaas neemt dit proces veel tijd in beslag, waardoor het nog een aantal dagen duurt voor die data beschikbaar zijn.