Dit weekend zagen we nog temperaturen van ruim 25 graden in het binnenland, maar dergelijk zomerse warmte hebben we voorlopig achter ons gelaten. Een noordelijke stroming heeft de warme luchtsoort helemaal naar het Middellandse Zeegebied weggeblazen en inmiddels komt de aanvoer vanuit het noorden van Scandinavië. Afgelopen nacht daalde de temperatuur al naar 3-4 graden langs de oostgrens en later deze week neemt de kans op vorst aan de grond geleidelijk toe. Overdag wordt het gemiddeld een graad of 17. Dat is weliswaar een normale waarde voor eind september, maar door de lage minima komt de gemiddelde temperatuur deze week iets onder het langjarig gemiddelde uit. Dat zien we ook mooi terug op de temperatuurafwijking tot en met aanstaande maandag:

Nu is het niet alleen aan de frisse kant, maar het weerbeeld ziet er tot begin volgende week best vriendelijk uit. De laatste buien doven dinsdagmiddag en -avond geleidelijk uit, waarna de invloed van een hogedrukgebied zo groot wordt dat we een meest droge periode tegemoet kunnen zien. Vooral na woensdag ontstaat hierbij soms flink wat ruimte voor de zon. Overigens neemt de wind later deze week eveneens flink af, waardoor wel het risico op nevel of (grond)mist tijdens de nachten gaat toenemen.

Een iets meer zuidoostelijke wind vanaf komend weekend, gaat er waarschijnlijk voor zorgen dat het vrij koude weer dan verdwijnt. Landinwaarts en in de zuidelijke provincies worden al snel middagtemperaturen verwacht van ongeveer 20 graden en later zelfs mogelijk nog enkele graden hoger. Er ontwikkelt zich een groot temperatuurverschil tussen dag en nacht, ofwel in 'dagelijkse gang'.

Zoals wel vaker in deze tijd van het jaar, evenals tijdens het overgangsseizoen rond maart - april, zien we een vrij sterk hogedrukgebied ontstaan boven het noorden van Europa. Dit gebeurt medio volgende week wanneer de luchtdruk boven Noorwegen kan oplopen naar ongeveer 1040 hPa. Hierbij is het vooral de vraag in hoeverre zich een uitloper richting Centraal-Europa ontwikkelt en de wind bij ons wat vaker uit een zuid- tot zuidoostelijke richting kan gaan waaien.

Stabiel weer lijkt de overhand te houden met een continentale aanvoer van droge lucht. Af en toe komt een storing vanuit het Kanaal of de Alpen wel dichtbij, maar op een klein cluster members na bereikt dit onze omgeving nauwelijks. Het signaal voor aanzienlijk droger weer dan gemiddeld tijdens de eerste week van oktober is dan ook sterk. Het temperatuurverloop is daarbij afhankelijk van de exacte windrichting. Met een zuidoostelijke stroming kunnen we al snel een graad of 20 halen en er zijn zelfs een paar verdwaalde berekeningen die richting 22-24 graden doorschieten voor het zuiden van Nederland. Daar tegenover staan wat members die rond 15 graden blijven hangen, maar deze houden een veelal noordoostelijke wind aan. Hierin schuilt dus best nog wel onzekerheid.

Lagedrukgebieden en dus buien zien we zich vooral ophouden ten zuiden van de Alpen en boven het oosten en zuidoosten van Europa. Delen van de Balkan, Griekenland en Turkije krijgen zodoende voor het eerst sinds de warme zomer met noemenswaardige neerslag te maken. Hierbij speelt het warme water van de Middellandse Zee natuurlijk een grote rol. Boven de Atlantische Oceaan kunnen één of twee ex-orkanen op termijn van invloed worden op het weer boven West-Europa. Daarmee wordt het een boeiende strijd tussen het Scandi-hoog en een eventueel actieve depressie vanuit het westen.

Weerkaarten vanaf de tweede week oktober worden behoorlijk onzeker. Dit heeft mede te maken met een eventuele ex-orkaan, want die invloed lijkt voorzichtig aan wel toe te nemen. We zien momenteel twee 'clusters' van berekeningen die met een actieve depressie komen nabij West-Europa. De positie hiervan verschilt wel behoorlijk: het ene signaal ligt vooral nabij de Golf van Biskaje, terwijl het andere clustertje voor het noordwesten van Europa kiest. De neerslagsignalen nemen tegen die tijd ook langzaam wat toe, al valt Nederland voorlopig in een 'neutraal' gebied. Dit kan op twee dingen duiden: of een normale regensom, of zóveel spreiding dat het geheel naar gemiddeld wordt getrokken.

Warmer weer is in beide scenario's wel aan de orde. Doordat de depressie-invloed langzaam toeneemt, zal de wind bij ons vaker uit richting tussen zuid en west gaan waaien met aanvoer van warmere lucht. Dat zien we ook terug op de verwachte temperatuurafwijking voor de tweede week van oktober: rode kleurtjes keren dan weer terug in onze omgeving.

Foto omslag: Bart van den Dikkenberg