Het bericht over een aanstaande 'horrorwinter' werd als eerste gebracht door de Britse tabloid Daily Mail. Daarna is het overgenomen door diverse Nederlandse media. Het bericht heeft als strekking: 'Britse meteorologen verwachten een horrorwinter met heel veel sneeuw, vanaf medio november en zeker ook in december en januari'. Bij Weerplaza ontvingen we zelfs al een telefoontje van een leverancier van strooizout, die wilde weten of wij dezelfde gedachten hadden.

Laten we met de deur in huis vallen: de waarde van seizoensverwachtingen voor het westen van Europa met Nederland in het bijzonder, is gering tot nihil. Vroeger waren er geen computermodellen en werd gezocht naar simpele verbanden, bijvoorbeeld tussen de herfst en de daaropvolgende winter.

Tegenwoordig zijn computermodellen zo krachtig dat zij tot maanden vooruit een berekening te maken in relatief korte tijd. Daarbij wordt het gewone weermodel aan een oceaanmodel gekoppeld, dat de circulatie van warm, koud, zout en zoet water in de oceanen kan berekenen. Daarmee zijn maandverwachtingen voor bekende patronen zoals El Niño, die worden bepaald door de uitwisseling tussen lucht en zeewater, mogelijk geworden. Voor de tropen zijn daarmee seizoensverwachtingen nu ook bruikbaar.

Helaas blijven deze succesverhalen nog redelijk beperkt tot de tropische breedten. Op de gematigde breedten, waar wij ons bevinden, en het poolgebied wordt het weer grotendeels bepaald door depressies en hogedrukgebieden. In de tropen is de luchtdrukverdeling vrij vlak en is daarom 'makkelijker' voor de modellen.

Er wordt wel vooruitgang geboekt. Een jaar of vijf geleden wisten de seizoensmodellen maar in 2 van de 50 gevallen beter te scoren dan een simpele gok met een dobbelsteen. Dat is inmiddels 5 van de 50 geworden, dus tweeënhalf maal beter. Maar nog steeds gaat het mis in 45 van de 50 gevallen, dus 90%.

De slotsom is: we kunnen nog steeds niet zeggen of het een koude winter gaat worden. Als we al iets kunnen zeggen, in een enkel geval (en dat weten we nooit vooraf), dan is het of het neigt naar koud of zacht. Maar dus niet of er veel sneeuw gaat vallen, of dat er een Elfstedentocht komt. Dat is simpelweg onmogelijk.

Nu is de vraag: waar komt het sensatiebericht over een horrorwinter dan vandaan? Toegegeven, de Daily Mail noemt netjes een bron: Vantage Weather Services. Een simpele zoekopdracht leidt tot de website van dit 'bedrijf', dat "eigendom is en uitsluitend gerund wordt door Jonathan Powell". Er is dus geen sprake van 'Britse meteorologen' (meervoud), maar één Britse meteoroloog of iemand die zich meteoroloog noemt.

Maar wie is Jonathan Powell? Wat heeft hij eerder gedaan? De zoektocht gaat verder en daarbij kom ik al snel bij eerdere berichten uit december 2011 en januari 2012 van (toen ook al) een aanstaande horrorwinter. Deze berichten, opgepikt door (eveneens toen ook al) de Daily Mail, blijken afkomstig van een bedrijfje genaamd 'Positive Weather Solutions' (PWS). De Britse verslaggever George Monbiot van de krant The Guardian ging destijds op onderzoek uit. Hij kwam erachter wie de eigenaar van PWS was: Jonathan Powell. Aha.

Het verhaal wordt nog veel opmerkelijker. Volgens Powell had PWS meerdere meteorologen in dienst, die hij ook met een foto op de site liet zien. De verslaggever Monbiot was wel geïnteresseerd in hun geloofsbrieven en vroeg om hun e-mailadressen of hun telefoonnummers. Die kon Powell niet geven, omdat hij ze 'niet gelijk paraat had'.

De argwaan dat hier iets niet klopte, werd uiteindelijk bevestigd toen werd ontdekt dat de dames en heren die bij PWS 'meteoroloog' zouden zijn, helemaal niet bestonden. De foto's die PWS had gebruikt op de site, bleken afkomstig van stockbureaus. Dat zijn bedrijven die foto's verkopen aan bedrijven en instanties voor gebruik in PR-materiaal. De bijbehorende namen zijn verzonnen.

Na een e-mailwisseling van de journalist met Powell, werden de aantijgingen weggewuifd en deelde hij mee dat het 'economische klimaat tegenzit' en zijn zaak 'na zes jaar met pijn in het hart' moet opdoeken. We horen ruim een jaar lang daarna ook niets meer van hem. Tot oktober dit jaar.

Nu is er dus weer een sensatiebericht over een naderende horrorwinter. De Daily Mail brengt het prominent. Het bericht is afkomstig van een bedrijfje dat Vantage Weather Services (VWS) heet. Van Jonathan Powell, die eerder al PWS runde, maar dat 'door het economisch klimaat' ten onder ging. Blijkbaar gaat het nu ineens een stuk beter met dat klimaat. Het is een man die zichzelf meteoroloog noemt, maar bij ons weten nog nooit een normale weersverwachting heeft gepubliceerd.