Met name Spanje, Frankrijk en Italië kregen te maken met temperaturen die ver boven het langjarig gemiddelde lagen.

De temperatuurgegevens over deze periode laten een zorgwekkend beeld zien. Grote delen van het Iberisch Schiereiland, Zuid-Frankrijk en Italië kleurden op de klimaatkaart dieprood. In sommige regio’s steeg het kwik dagenlang tot boven de 40 graden. Lokale hitterecords sneuvelden op meerdere plaatsen en de landen kregen te maken met temperaturen die veel hoger lagen dan het gemiddelde van 1991-2020.

Er was sprake van twee hittegolven die elkaar snel opvolgden. De eerste hittegolf was half juni, de tweede hittegolf eind juni tot begin juli. Toen werd het nog veel heter in dezelfde regio en lagen temperaturen in regio tussen 40 en 46 graden.

De oorzaak van de hitte in Zuidwest-Europa ligt in een stevig hogedrukgebied dat zich daar nestelde. Dat weerpatroon blokkeerde niet alleen de gebruikelijke westelijke luchtstromen, maar trok ook warme lucht uit Noord-Afrika naar het continent. Het gevolg: dagenlang stabiel, droog en verzengend heet zomerweer. Een dergelijke hogedrukgebied met warme lucht wordt ook wel een hittekoepel genoemd. Onder de koepel kan de warme lucht niet ontsnappen en zelfs verder opwarmen. Een dergelijke situatie leidt ook tot verhoogde ozonvervuiling en een verhoogd risico op bosbranden.

In West-Europa werd het zo de warmste juni maand sinds de metingen. De gemiddelde maandtemperatuur kwam uit op 20,49 graden, 2,81 graden hoger dan het gemiddelde van 1991-2020.

In Nederland was het ook warm en deels extreem warm. Ons land bevond zich op de overgangszone tussen de zinderende hitte in het zuiden van Europa en de opvallend frisse condities in Scandinavië en Oost-Europa. In het zuidoosten van Nederland werd het extreem heet met regionaal 38 en 39 graden, in het noorden bleef de temperatuur een paar graden achter. Wel kwam het tot een landelijke hittegolf rond de maandwissel.

Niet alleen het land werd in het zuidwesten van Europa extreem heet. Ook de zeewatertemperatuur was recordhoog wat de intensiteit van de hittegolven versterkte. Een groot deel van het bekken kende temperaturen die 5 graden boven het gemiddelde lagen met temperaturen boven de 28 graden in de Golf van Lion en de Ligurische Zee. De gemiddelde zeewatertemperatuur voor het gebied begon begin juni sterk te stijgen en bereikte uiteindelijk een maximumtemperatuur van 27,0 °C op 30 juni, de hoogste juniwaarde ooit gemeten voor dit deel van de Middellandse Zee.

Bron: Copernicus

Foto in thumbnail: Adri Joosse