Voor de achtste keer dit jaar verliep een maand warmer dan het langjarig gemiddelde. Alleen juni en juli waren iets minder warm dan gebruikelijk. De gemiddelde oktobertemperatuur is dit jaar uitgekomen op 12,1 graden tegen 10,9 graden normaal en dat is goed voor een dertiende plaats van warmste oktobermaanden sinds de metingen begonnen in het jaar 1901. De warmste oktober ooit gemeten viel ion 2001 met een gemiddelde temperatuur van liefst 14,2 graden. Vorig jaar kwam de gemiddelde temperatuur uit op 13,5 graden, in 2022 was het 12,8 graden en in 2021 noteerde oktober 11,6 graden. De laatste te koude oktobermaand hadden we acht jaar geleden. In 2016 noteerde oktober een gemiddelde temperatuur van 9,9 graden.

De eerste twee weken van oktober verliepen trouwens wel aan de frisse kant: op 14 oktober werd plaatselijk niet eens de grens van 10 graden bereikt. Ok de eerste lokale vorstdag van het nieuwe seizoen viel vroeg, namelijk een dag later nabij het Drentse Eelde. Die vrij koude periode werd later in de maand echter ruim gecompenseerd. De laatste twee weken waren juist behoorlijk warm met geregeld temperaturen omstreeks 20 graden. De hoogste temperatuur van deze maand werd pas op de 26e bereikt: 23,0 graden bij Maastricht. Bovendien kwam het landelijk tot enkele warme dagen in De Bilt.

De natste gebieden van het land zijn ditmaal erg verspreid gelegen: het noordwestelijk kustgebied, de Achterhoek én het zuiden van Limburg kregen de meeste regen te verwerken. In het Noord-Hollandse Bergen viel 141 mm, nabij het Gelderse Doetinchem en Aalten viel respectievelijk 121 en 116 mm. Ook in het zuiden van Limburg viel op meerdere plaatsen meer dan 100 mm. Op veruit de meeste plaatsen in het land viel 50 tot 80 mm. Het droogst was het in het westen van Brabant, in delen van Zeeland en in de provincie Groningen met 40 tot 55 mm.

Het verschil met oktober 2023 was erg groot. Vorig jaar viel gemiddeld over het land maar liefst 161 mm en was oktober de op twee na natste oktobermaand ooit. In De Bilt viel vorig jaar een recordhoeveelheid neerslag van 218 mm. Dit jaar viel in De Bilt ongeveer een kwart daarvan: een kleine 64 millimeter.

Met gemiddeld over het land 128 zonuren was oktober een vrij normale, een fractie te zonnige maand. Normaal schijnt de zon 122 uur. Sinds juni verliep elke maand zonniger dan gebruikelijk, maar de maanden ervoor waren, op januari na, allemaal somber. De minste zonuren waren deze maand voor het zuidoosten en deels oosten van het land. In Limburg scheen de zon slechts 105 à 110 uur en in Gelderland ongeveer 120 uur. Elders was het een stuk zonniger en in de kustgebieden scheen de zon 125 tot lokaal 140 uur.

Wat verder opviel in oktober is het aantal bijzondere, voornamelijk astronomische verschijnselen. Meerdere nachten werd het noorderlicht zichtbaar boven Nederland met als hoogtepunt de nacht van 10 op 11 oktober. Helaas gooide hardnekkige wolkenvelden op veel plaatsen roet in het eten. Tijdens enkele brede opklaringen in het midden en noorden van ons land kon echter worden genoten van een bijzondere lichtshow. Bij tijden kleurde de lucht zelfs volledig rood. Dit had te maken met een krachtige zonnevlam die twee dagen eerder had plaatsgevonden. Zolang het zonnemaximum (met relatief veel uitbarstingen aan het oppervlak van de zon) voortduurt, kan dit de komende maanden nog vaker gebeuren.

De derde week van oktober was bovendien een komeet schitterend waar te nemen boven onze omgeving. Dit exemplaar heeft een omlooptijd van 80.000 jaar en bevond zich op een afstand van ruim 70 miljoen (!) kilometer, maar was groot genoeg om het met blote oog waar te kunnen nemen. We kunnen gerust zeggen dat dit unieke plaatjes heeft opgeleverd uit ons land.

Foto omslag: Joke Nijenhuis