Het koude weer in Nederland deze maand komt door de aanhoudende invloed van hogedrukgebieden. Op meerdere dagen wees de barometer meer dan 1040 hPa aan. Het was daardoor ook rustig, de gemiddelde windsnelheid deze maand is slechts 11 km/u, net geen windkracht 3. Dat is bovendien de laagste gemiddelde windkracht voor een januarimaand sinds 1997.

Er werd geen koude vrieslucht uit Siberië aangevoerd, maar wel zorgden hardnekkige mist en laaghangende bewolking voor een paar kille dagen. De temperatuur kwam daarbij overdag soms amper boven nul of bleef zelfs onder het vriespunt.

Het koudst werd het deze maand in Twente, op 23 januari: -10,8 graden. Weerplaza verwacht geen lagere temperaturen meer. De gemiddelde temperatuur over de hele maand komt uit tussen 1,5 en 1,9 graden, het is daarmee de koudste januarimaand sinds 2010. Het is ook ruim een graad onder het normale gemiddelde van 3,4 graden voor januari.

De hoeveelheid gevallen neerslag is vrijwel normaal, met gemiddeld ca. 65 mm tegen normaal 68 mm. Er waren twee situaties die wel in het oog sprongen. Allereerst was er de winterse neerslag van 6 januari, toen viel er onderkoelde regen en regen op bevroren wegen. Dat leidde tot ijzel met extreme gladheid.

Vervolgens was er de sneeuwsituatie van 12 en 13 januari. In de nacht en vroege ochtend viel er 5 tot 15 cm sneeuw in een brede strook van Zeeland over Noord-Brabant tot in de Achterhoek en Twente. De sneeuw is snel weggedooid op de meeste plaatsen, maar plaatselijk heeft het sneeuwdek standgehouden tot de dag van vandaag!

Een krachtig hogedrukgebied zorgt doorgaans voor rustig weer. Als zich daarbij vochtige lucht heeft opgehoopt aan het aardoppervlak, kan zich in dit jaargetijde ook gemakkelijk mist en lage bewolking vormen. Dat komt omdat bij lage temperaturen, de lucht veel sneller verzadigd is met waterdamp en dat leidt dan tot de vorming van wolken en mist.

De mist die zich vaak eerst lokaal gevormd heeft, kan meegevoerd worden met een zwakke wind en zodoende uiteindelijk over het hele land uitbreiden. De mist lost vervolgens pas weer op, als er aanmerkelijk meer wind komt te staan. Hierdoor worden droge en vochtige lucht gemengd en daardoor kan de mist oplossen.

Het zicht gaat ook verbeteren als de wind van richting verandert en er drogere lucht wordt aangevoerd. Ten slotte kan het ook opklaren wanneer er neerslag valt (daardoor ‘slaat de mist neer’, in vaktermen). Maar als de wind dus rustig blijft, er komt geen drogere lucht en neerslag blijft afwezig, kan het dagenlang grijs zijn.

De eerstkomende dagen blijft het rustig weer en de zon komt er beter bij. Op donderdag wordt het behoorlijk zonnig, maar in de ochtend zijn nog wolkenvelden mogelijk. De temperatuur stijgt overdag tot rond 2 graden, maar met een matige oostelijke wind voelt het aanmerkelijk kouder aan.

In de nacht naar vrijdag gaat het opnieuw flink vriezen. Vrijdag overdag schijnt de zon overal flink, wel komt er later in de middag ook wat hoge bewolking overdrijven. Het blijft droog. De maximumtemperatuur maakt een flinke stap omhoog en komt rond 6 graden uit.

Zaterdag gaat het eerst nog licht vriezen in de nacht, het is daarbij wisselend bewolkt. Overdag wordt de bewolking geleidelijk steeds dikker en krijgt de zon het moeilijk. Het wordt maximaal 7 tot 9 graden. Vanaf zondag is er kans op regen. Hiermee begint een licht wisselvallige periode, met van tijd tot tijd wat regen en vrij veel bewolking. Wat de temperatuur betreft, kan er ‘s nachts soms vorst optreden, maar overdag is het ruim boven nul.