Ondanks alle hitte die ons staat te wachten, was het maandagochtend vroeg nog best fris. Rond zonsopkomst was het in Groningen en Friesland zelfs minder dan 10 graden. In het zuiden van het land was het overigens met 15 tot 16 graden duidelijk minder koel. Het blijkt dat op dit moment twee verschillende luchtsoorten zich boven ons land bevinden.

De luchtsoort die we boven de noordelijke provincies aantreffen is van een andere oorsprong dan de luchtsoort boven de zuidelijke provincies. Dit is goed te zien in de zogenaamde 'trajectories' die aangeven waar een luchtpakketje vandaan komt. Zo was een luchtpakketje dat vanmorgen boven het noorden van het land aanwezig was, precies een week geleden nog aanwezig boven het noorden van Canada. Een regio in de wereld waar het natuurlijk niet echt warm is. Onderweg richting ons land wist deze luchtsoort wel wat op te warmen, maar de 'koele' eigenschappen waren er nog steeds en zo kon dus in een korte juninacht het kwik toch nog behoorlijk onderuit gaan. Omdat de daglichtperiode nu zo lang is, kan zelfs in deze polaire luchtsoort het kwik overdag flink oplopen. In Friesland en Groningen wordt het 25 of 26 graden maar met een luchtvochtigheid rond 30% zijn deze temperaturen wel gewoon goed uit te houden.

De luchtsoort die zich boven het zuiden van het land bevond, was een week geleden aanwezig boven de Atlantische Oceaan waar de watertemperatuur ruim boven de 20 graden lag. Daarmee was deze luchtsoort niet alleen vochtiger, maar ook een stuk warmer. Dit weekend kwam deze relatief vochtige en warme lucht boven het noorden van Frankrijk uit. De lucht begon op te drogen en verder op te warmen. In het zuiden van Nederland kon hierdoor de temperatuur zondagmiddag al oplopen naar ruim 30 graden.

Nog warmere lucht is aanwezig boven Portugal en Spanje. Deze droge tropische lucht trekt met een zuidelijke wind ook nog eens naar het noorden. De wat koelere lucht in het noorden van het land schuift dan ook binnen een etmaal het land uit en daardoor wordt het dinsdag en deels woensdag tot in het Waddengebied bijzonder warm.

De Zuid-Europese luchtsoort is niet alleen heel erg heet, de luchtmassa is ook nog eens droog. Zowel vandaag als morgen ligt de luchtvochtigheid midden op de dag rond 35%. Van broeierige warmte is dan ook in grote delen van het land geen sprake. Uiteraard zijn temperaturen van 35 graden of meer ook bij deze lage luchtvochtigheid erg hoog waardoor het alles behalve aangenaam is.

Morgen en woensdag waait de wind uit het zuidoosten en daardoor wordt het in vrijwel het hele land tropisch warm. Alleen op de Waddeneilanden wordt het misschien net geen 30 graden omdat de wind over het koele water van de Waddenzee strijkt. Wel pakt het hier veel vocht op en dus zal het op de eilanden wel broeierig warm worden. Ook langs de westkust zal dinsdagmiddag de luchtvochtigheid oplopen als er een zwak zeewindje opsteekt.

Woensdag is weerkundig gezien een boeiende dag. De extreem warme lucht is nog steeds terug te vinden boven ons land en zo kan na een behoorlijk zwoele nacht met temperaturen die regionaal niet eens onder de 20 graden uitkomen, snel opwarmen. Landinwaarts is het wederom tropisch en met uitschieters van 37 tot lokaal 39 graden is het in Limburg, Brabant en Gelderland zelfs nog een fractie warmer dan de dag ervoor. In de westelijke helft van het land stopt de temperatuurstijging rond het middaguur. Dit heeft alles te maken met het oostwaarts verplaatsen van een zogenaamd thermisch lagedrukgebied of vore.

Dinsdagmiddag vormt zich boven Frankrijk en later ook boven de Benelux een zogenaamd thermisch lagedrukgebied. Dit lagedrukgebied kan tot ontwikkeling komen door de hitte. Warme lucht is namelijk licht en zal gemakkelijk stijgen. Aan het aardoppervlak daalt hierdoor de luchtdruk iets. Dit thermische lagedrukgebied zorgt ervoor dat er boven land heel weinig wind staat, maar koelere (en zwaardere) lucht vanaf zee gemakkelijk het land op kan komen. Woensdagmiddag draait in de kustgebieden de wind naar het noorden of noordwesten en daarmee trekt koelere zeelucht het land op. De scheiding tussen de hete en duidelijk koelere lucht zal zeer markant zijn met spectaculaire temperatuurdalingen van misschien wel meer dan 10 graden binnen een uur. Het binnendringen van de koele lucht levert ook even een paar forse windstoten op, misschien van 50 of 60 km/u. Parasols kunnen hier makkelijk door worden opgepikt. Let daar dus op woensdagmiddag als je verkoeling zoekt bij een watertje.

Naast een duidelijke afkoeling en enkele forse windstoten, kan nabij het thermisch lagedrukgebied ook een paar regen- en onweersbuien tot ontwikkeling komen. In het binnenland is daar meer dan genoeg 'brandstof' in de vorm van hitte voor aanwezig. Vocht is echter een probleem. De relatieve luchtvochtigheid op leefniveau zakt er midden op de dag tot rond 30% en ook op hoogte is de lucht erg droog. De vorming van onweersbuien wordt daardoor erg lastig, maar niet onmogelijk.

Na de passage van het thermische lagedrukgebied, volgt ook nog een koufront. Na de passage hiervan is de hitte niet alleen direct aan het aardoppervlak verdreven, maar ook op hoogte. Tijdens de passage van het koufront, later op de woensdag, trekt flink wat bewolking over en komt het tot enkele buien, mogelijk met wat onweer.

Vanaf donderdag kunnen we ons opmaken voor een paar typisch Hollandse zomerdagen. Zon en wolken wisselen elkaar af en met een uitloper van het Azorenhogedrukgebied in de nabijheid, blijven buien nog een aantal dagen op afstand. Met 20 graden direct aan zee en nog 25 graden in het binnenland, is het wat temperatuur betreft heel normaal zomerweer. overigens zien we in de loop van het weekend de invloed van lagedrukgebieden toenemen. Wat dit voor invloed heeft lees je in de nieuwe 30daagse weersverwachting.

Foto voorzijde: Willy Bonnink-Naves, Winterswijk.