Een heuse tornado

Tornado trok net over de grens van België

Van onze weerman

Lars van Galen
Lars van Galen 10 mei 2020 17:38 uur
Laatste update: 11 mei 2020 07:36 uur
Heel bijzonder: op zondag 10 mei trok er een heuse tornado net over de Belgische grens bij Zundert, Noord-Brabant. De tornado was geen 'typische' variant die je vaak ziet bij zware onweersbuien.

Tornado bij de Belgische grens

Tornado's zijn bijzondere weersfenomenen die we normaal gesproken vooral kennen van de Verenigde Staten. Maar soms weten ze ook in Europa voor te komen. Zondagmiddag 10 mei was het raak net over de Nederlandse grens bij Zundert (Noord-Brabant).

Een benadering van de locatie van de tornado. Bron beeld: NASA Worldview.

Geen 'typische' tornado

De tornado die ontstond bij Zundert was geen typische tornado. Normaal gesproken ontstaan tornado's bij enorme, sterk georganiseerde buien die om hun eigen as draaien, zogenaamde supercells. Dit soort buien ontstaan alleen als er heel veel 'energie' op voorraad is in de atmosfeer en er heel veel wind staat op grote hoogte.

Aan beide voorwaarden werd op zondag niet voldaan: het waaide op de plek waar de tornado vormde niet zo veel op hoogte. En er was ook niet bijzonder veel 'energie' beschikbaar in de atmosfeer: de buien die ontstonden waren geen krachtige onweersbuien.

Video van de tornado op de grens met België. Foto: G. van Aelst.

Hoe dan wel?

Duidelijk is dat de tornado bij Zundert dus geen 'standaard' tornado was. Wat veroorzaakte deze dan wel? 

De tornado is waarschijnlijk tot ontwikkeling gekomen precies op een lijn waar lucht naar elkaar toe stroomde. Deze lijn lag op zondagmiddag ongeveer van Antwerpen naar Enschede. Ten noorden van deze lijn stond een forse noordenwind, terwijl ten zuiden van deze lijn een zwak briesje stond uit het zuiden of zuidoosten.

Op deze lijn gebeurde twee dingen die nodig waren voor het ontstaan van de tornado. Allereerst kan lucht die naar elkaar toe stroomt maar één kant op, omhoog. Dat zorgde ervoor dat op de lijn een aantal (onweers)buien ontstonden, zo ook bij Zundert. Ten tweede zorgt een dergelijk windverschil over zo'n korte afstand ervoor dat er allemaal kleine wervels ontstaan. 

Waarschijnlijk is één van deze wervels als het ware 'gevangen' in een pakketje opstijgende lucht die uitgroeide tot een bui. Doordat de wervel daarbij steeds verder 'opgerekt' werd, begon die steeds harder te draaien. En toen de wervel sterk genoeg werd, nam deze veel stof mee omhoog zodat deze ook te zien was als een tornado.

Zeldzaam, niet uniek

Tornado's in (de buurt van) Nederland zijn zeldzaam, maar niet uniek. Gemiddeld komen per jaar ongeveer 1 of 2 tornado's voor. Een van de beroemde tornado's was de tornado in Chaam in 1967. Deze tornado richtte daar toen behoorlijke schade aan.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen