Dat het klimaat warmer wordt is al onomstotelijk bewezen en de klimaatstreepjescode laat dat ook heel duidelijk zien.

Klimaatonderzoeker Karin van der Wiel, werkzaam bij het KNMI, publiceerde afgelopen week de update van de klimaatstrepen voor De Bilt die representatief voor Nederland zijn. De reeks loopt vanaf 1904 en laat duidelijk zien dat het in Nederland steeds warmer wordt. 2022 was zelf na 2020 en 2014 het warmste jaar.

De streepjescode-methode kunnen we ook toepassen op de hoeveelheid zonneschijn en neerslag. Ook hier zien we duidelijke trends. Het aantal zonuren is in Nederland sterk toegenomen in de laatste decennia en ook de hoeveelheid neerslag is toegenomen, hoewel dit verloop wel wat grilliger is.

De toename van het aantal zonuren is vooral toe te schrijven aan het feit dat sinds de jaren tachtig de lucht veel schoner is geworden waardoor er minder deeltjes in de lucht zijn die zonlicht deels blokkeren. Meer zon leidt ook tot hogere temperaturen. 

Terug naar de temperatuur. In het afgelopen jaar werden er weer meerdere datumwarmterecords gevestigd. Toch zegt een datumrecord op zich niet zo heel veel. Decade records of maanrecords hebben meer waarde. De belangrijkste reden is dat wij in een gebied leven waar het weer heel grillig kan zijn en van dag tot dag sterk kan verschillen. Omdat de meetreeks ook nog relatief kort is kunnen records van dag tot dag sterk verschillen.

Toch kunnen we wel wat met de datumrecords. Als we de puur op basis van weerbeeld kijken dan laat een wiskundig model zien dat je in een jaar gemiddeld drie warmtedatumrecords hebt en drie koudedatumrecords. Echter door de klimaatverandering die gaande is ligt die verhouding helemaal scheef. Ieder jaar worden we met veel meer datumwarmterecords geconfronteerd dan koudedatumrecords. Die scheve verhouding is een duidelijk signaal van de klimaatverandering.

Ook op een andere manier kunnen we heel duidelijk zien dat het klimaat opwarmt. Het KNMI heeft alle zachte winterdagen op een rij gezet. We spreken van een zachte winterdag als de maximumtemperatuur boven de 10 graden is gekomen in een meteorologische wintermaand  (december, januari, februari).

Als we alle jaren sinds 1904 op een rij zetten dan zie we een duidelijke stijging van het aantal zachte winterdagen, ook als we dit per wintermaand bekijken. Het is dus niet zo dat de stijging alleen zichtbaar is in een enkele wintermaand.

In 2018 startte klimaatwetenschapper Ed Hawkins met het visualiseren van het klimaat in een streepjescode. Deze visualisatie is over de hele wereld overgenomen. De grafiek laat voor elk jaar een streepje zien. De kleur zegt iets over de temperatuur van dat jaar. Blauw is een relatief kouder jaar, rood een relatief warmer jaar. Hoe donkerde de kleur hoe kouder of warmer het jaar is. Een witte kleur is een jaar dat qua temperatuur tussen het warmste en koudste jaar in zit.

Klimaatstreepjes voor de hele globe bijgewerkt tot 2021. Bron showyourstripes

Je kan de jaartemperaturen ook afzetten tegen de gemiddelde temperatuur van bijvoorbeeld 1971-2000. Je krijgt dan onderstaande grafiek.

Door de visualisatie wordt direct duidelijk dat het klimaat verandert en dat het steeds warmer wordt.

In het verder opwarmende klimaat is er geen enkele reden om te denken dat de trends zullen veranderen de komende decennia.