Scandinavische blokkade

Scandinavische blokkade

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 10 november 2023 10:47 uur
Laatste update: 14 november 2023 12:16 uur
De Scandinavische blokkade is een weerpatroon dat een grote invloed kan hebben op het weer in Europa, zowel in de winter als zomer.

We spreken van een Scandinavisch blokkeringsregime (SB) of kortweg Scandinavische blokkade als er een stevig hogedrukgebied aanwezig is boven Scandinavië en de aangrenzende regio's. Aan de grond is een krachtig hogedrukgebied aanwezig en in de bovenlucht is het regime goed zichtbaar bijvoorbeeld in het 500 hPa patroon (dit is op zo'n 5 kilometer hoogte). Een uitgesproken rug is dan te herkennen met het centrum boven Scandinavië. Het patroon heeft de vorm van een omega. De rug blokkeert de westelijke stroming en dit leidt er toe dat het weer aan de grond niet of nauwelijks verandert boven het westen van Europa. Het is dan rustig en droog weer. Dit kan soms een paar weken duren.

Schematische weergave van het 500 hPa patroon tijdens een Scandinavische blokkade.

Het is wachten totdat de rug gaat kantelen en de westelijke stroming weer op gang kan komen. De weg wordt dan weer vrij gemaakt voor depressies boven de oceaan.

SB in de zomer

Een Scandinavische blokkade in de zomer kan leiden tot zonnig, droog en (zeer) warm weer. Niet zelden leidt de situatie tot hittegolven in West-Europa. 

SB in de winter

In de winter kan het juist heel koud weer worden als er boven het continent een oostelijke stroming op gang komt en koude lucht vanuit het noordoosten van Europa. Het weerbeeld is vaak droog en vrij zonnig. In Nederland kan het tot mooi schaatsweer leiden.

In het begin van de lente en later in de herfst kan een blokkade ook voor grijs weer zorgen. Omdat de zon nog niet krachtig is kan mist in het rustige weerbeeld niet snel oplossen zo hardnekkig zijn.

Wisselvallig in Zuid-Europa

Door een blokkade boven het noorden van Europa wordt de straalstroom meer naar het zuiden gedwongen. Oceaandepressies krijgen zo een meer zuidelijke koers waardoor het in het zuidwesten van Europa onbestendig weer kan worden.

Atlantische rug

Schematische weergave van een Atlantische rug

De positie van de blokkade is van grote invloed op de temperatuur die gaat optreden. Zorgt het hogedrukgebied voor een oost-stroming of voor een noordweststroming? Het laatste kan voorkomen als de blokkade meer boven de oceaan ligt of bij het Verenigd Koninkrijk. Er kan dan sprake zijn van het Atlantic Ridge (AR) regime. Een uitloper van een hogedrukgebied vinden we dan boven de Atlantische oceaan terug. Ook dit regime blokkeert de westcirculatie. In Nederland zorgt dit vaak voor een meer noordwestelijke stroming en koeler weer. Afhankelijk van de hoeveelheid vocht in de onderste lagen van de atmosfeer is dit weerbeeld zonnig of komen er vanaf de Noordzee wolkenvelden het land binnen.

Lees ook over de AO-index en de NAO-index.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen